ปัจจัยที่ส่งผลต่อการพัฒนาอาคารชุดตามแนวรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนในกรุงเทพมหานคร

Abstract

การเปิดให้บริการระบบรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนบีทีเอสและรถไฟใต้ดินเอ็มอาร์ทีในปี พ.ศ. 2542 และ 2547 ตามลำดับ ไม่เพียงแต่การสัญจรภายในตัวเมืองชั้นในที่มีความสะดวกรวดเร็วมากยิ่งขึ้นเท่านั้น แต่ยังส่งผลต่อราคาที่ดินและการพัฒนาที่ดินบริเวณใกล้เคียงเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งการพัฒนาอาคารชุดที่พักอาศัย (คอนโดมิเนียม) ซึ่งเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วเป็นจำนวนมากในบริเวณใกล้สถานีรถไฟฟ้าหลายแห่ง ในงานวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงปริมาณการพัฒนาอาคารชุดที่พักอาศัยที่เปลี่ยนแปลงไปภายหลังจากการเปิดให้บริการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนในกรุงเทพมหานคร โดยมุ่งเน้นในแง่ของความหนาแน่นของหน่วยที่พักอาศัยที่อยู่ในแนวเส้นทางรถไฟฟ้าขนส่งมวลชน และศึกษาปัจจัยต่างๆ ที่ส่งผลต่อศักยภาพในการพัฒนาอาคารชุดในแต่ละพื้นที่ อาทิ ลักษณะผู้ถือครองที่ดิน ขนาดของแปลงที่ดิน การควบคุมโดยผังเมือง ความเชื่อมโยงของเครือข่ายถนนภายในพื้นที่ ฯลฯ โดยใช้ข้อมูลแบบทุติยภูมิเกี่ยวกับจำนวนและลักษณะของอาคารชุดซึ่งตั้งอยู่ในรัศมี 500 เมตรโดยรอบสถานีรถไฟฟ้า แล้วใช้สมการถดถอยในการวิเคราะห์และอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างความหนาแน่นของการพัฒนาอาคารชุดและตัวแปรปัจจัยต่างๆ จากการวิเคราะห์ พบว่า ตัวแปรขนาดแปลงที่ดิน ตัวแปรความเชื่อมโยงของโครงข่ายถนน ตัวแปรมูลค่าที่ดิน และตัวแปรนโยบายภาครัฐ มีผลต่อปริมาณอาคารชุดและยูนิตอาคารชุดในพื้นที่สถานีอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยผลการศึกษาที่ได้จะเป็นประโยชน์อย่างยิ่งต่อการพัฒนาแบบจำลองการใช้ประโยชน์ที่ดินและการขนส่งอันเป็นองค์ประกอบสำคัญของกระบวนการวางแผนการขนส่งในเมือง