มโนทัศน์การกีดกันในวาทกรรมความบ้าของมิเชล ฟูโกต์

Abstract

งานวิจัยนี้ต้องการศึกษาประเด็นเรื่องความบ้า ในมโนทัศน์การกีดกันในวาทกรรมความบ้าของมิเชล ฟูโกต์ อันเป็นประเด็นสำคัญของหนังสือ Folie et Déraison : Histoire de la folie à l’âge classique ที่ฟูโกต์ ได้ศึกษาปัญหาของความบ้าหรือความไร้เหตุผลในประวัติศาสตร์แต่ละยุคสมัย ที่มีการกีดกันความบ้าออกไปจากระบบเหตุผล ด้วยเครื่องมือที่เรียกว่าวาทกรรม ซึ่งแบ่งแยกและทำให้ความบ้าหายไปจากระบบความคิดของมนุษย์และสังคม จนกลายเป็นความเงียบ จากการศึกษา ผู้วิจัยพบว่าความบ้ามีสถานะที่แตกต่างกันในแต่ละยุคสมัย นำไปสู่การให้คำนิยามถึงความบ้าในแต่ละช่วงเวลาด้วยวาทกรรมที่แตกต่างกัน จนส่งผลให้ความบ้ามีสถานะเป็นสิ่งที่ถูกกีดกัน แบ่งแยกให้กลายเป็นขั้วตรงข้ามของระบบเหตุผล และถูกลบเลือนออกไปจากพื้นที่ทางประวัติศาสตร์และกรอบความคิดของมนุษย์ในที่สุด ผู้วิจัยชี้ให้เห็นว่าการศึกษาความบ้าในฐานะความแตกต่างมีความสำคัญที่ทำให้เรามองเห็นความแตกต่างของสถานะของความบ้าในแต่ละช่วงเวลาของประวัติศาสตร์ และนำไปสู่การขีดเส้นแบ่งระหว่างความปรกติและความไม่ปรกติ ซึ่งฟูโกต์เสนอให้ตั้งคำถามเพื่อวิพากษ์ระบบเหตุผลและแนวคิดของเรอเน เดส์การ์ตส์ เนื่องจากแนวคิดในระบบเหตุผลนิยมมีอิทธิพลในการสร้างรูปแบบของการกีดกันความบ้าด้วยการครอบงำความคิดของมนุษย์ ซึ่งการวิพากษ์นี้เป็นการยืนยันข้อเสนอของฟูโกต์ในประเด็นเรื่องประวัติศาสตร์ของความแตกต่าง และข้อเสนอนั้นเองแสดงให้เห็นถึงการขีดเส้นแบ่งระหว่างความปรกติและความไม่ปรกติที่นำไปสู่การกีดกันแบ่งแยกความบ้าจากระบบเหตุผลได้ชัดเจนมากยิ่งขึ้น