ผลของโปรแกรมการบำบัดครอบครัวสำหรับผู้ป่วยโรคร่วมต่อการบริโภคสุราของผู้ติดสุราที่มีโรคร่วมทางจิตเวช

Abstract

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลองศึกษาสองกลุ่มวัดผลก่อนและหลังการทดลอง มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบ 1) การบริโภคสุราของผู้ติดสุราที่มีโรคร่วมทางจิตเวชที่ได้รับโปรแกรมการบำบัดครอบครัวสำหรับผู้ป่วยโรคร่วมในระยะก่อนการทดลอง และหลังการทดลอง 1 เดือน และ 2) การบริโภคสุราของผู้ติดสุราที่มีโรคร่วมทางจิตเวชระหว่างกลุ่มที่ได้รับโปรแกรมการบำบัดครอบครัวสำหรับผู้ป่วยโรคร่วมกับกลุ่มที่ได้รับการพยาบาลตามปกติ ในระยะก่อนการทดลอง และหลังการทดลอง 1 เดือน กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ติดสุราที่มีโรคร่วมทางจิตเวช และผู้ดูแลจำนวน 40 ครอบครัว ซึ่งมีคุณสมบัติตามเกณฑ์ที่กำหนด มารับบริการแบบผู้ป่วยนอก แผนกการพยาบาลจิตเวชและประสาทวิทยา โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้าซึ่งกลุ่มตัวอย่างได้รับการจับคู่กลุ่มด้วยคะแนนการบริโภคสุรา และโรคร่วมทางจิตเวช แล้วถูกสุ่มเข้ากลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม กลุ่มละ 20 ครอบครัว กลุ่มควบคุมได้รับโปรแกรมการบำบัดครอบครัวสำหรับผู้ป่วยโรคร่วม (Family Intervention for Dual Disorders) ซึ่งผู้วิจัยประยุกต์มาจากการศึกษาของ Mueser and Fox (2002) ส่วนกลุ่มควบคุมได้รับการพยาบาลตามปกติ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ 1) โปรแกรมการบำบัดครอบครัวสำหรับผู้ป่วยโรคร่วม 2) แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล 3) แบบประเมินปัญหาการบริโภคสุรา 4) แบบบันทึกการบริโภคสุรา (Timeline Followback) และ5) แบบประเมินสัมพันธภาพในครอบครัว เครื่องมือทุกชุดผ่านการตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาจากผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 5 คน เครื่องมือชุดที่ 4 ตรวจสอบความเที่ยงโดยวิธีทดสอบซ้ำพบค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สันเท่ากับ .97 และเครื่องมือชุดที่ 5 พบค่าสัมประสิทธิ์อัลฟาของครอนบาคเท่ากับ .87 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติที กำหนดมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ 1. ผู้ติดสุราที่มีโรคร่วมทางจิตเวชมีร้อยละของจำนวนวันดื่มหนักหลังได้รับโปรแกรมการบำบัดครอบครัวสำหรับผู้ป่วยโรคร่วมลดลงกว่าก่อนการทดลอง และมีร้อยละของจำนวนวันหยุดดื่มมากกว่าก่อนการทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 2. ผู้ติดสุราที่มีโรคร่วมทางจิตเวชมีร้อยละของจำนวนวันดื่มหนักหลังได้รับโปรแกรมการบำบัดครอบครัวลดลง และมีร้อยละของจำนวนวันหยุดดื่มหลังได้รับโปรแกรมการบำบัดครอบครัวมากกว่ากลุ่มผู้ติดสุราที่มีโรคร่วมทางจิตเวชที่ได้รับการพยาบาลตามปกติอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05