แนวทางการปรับปรุงด้านการประหยัดพลังงานและการควบคุมความชื้นสำหรับอาคารเก่าที่มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์ในเขตภูมิอากาศร้อนชื้น

Abstract

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเสนอแนะแนวทางการปรับปรุงโบราณสถานให้มีประสิทธิภาพในการประหยัดพลังงานและมีสภาพอากาศภายในที่เหมาะกับการใช้งาน โดยต้องเป็นวิธีการที่มีความเหมาะสมทั้งในเรื่องการประหยัดพลังงานและเรื่องเศรษฐศาสตร์ กำหนดโบราณสถานที่มีลักษณะการใช้งานที่แตกต่างกันจำนวน 3 อาคารเป็นอาคารกรณีศึกษา ได้แก่ (1.) พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ หอศิลป ใช้งานเป็นพิพิธภัณฑ์ (2.) โอ.พี. เพลส ใช้งานเป็นห้างสรรพสินค้า และ (3.) กระทรวงมหาดไทย ใช้งานเป็นสำนักงาน ทั้ง 3 อาคารเปิดเครื่องปรับอากาศในเวลากลางวัน วิธีดำเนินการวิจัยแบ่งเป็น 2 ส่วนหลักคือ (1.) การสำรวจและศึกษาข้อมูล รวมทั้งติดตั้งเครื่องมือวัดอุณหภูมิและความชื้นสัมพัทธ์ภายในอาคารทั้ง 3 อาคาร และ (2.) หาแนวทางปรับปรุงเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพด้านพลังงานด้วยการจำลองพลังงานผ่านโปรแกรม VisualDOE 4.1 และคำนวณความคุ้มทุนทางเศรษฐศาสตร์ ผลการศึกษาพบว่าโบราณสถานทั้ง 3 อาคารมีปัญหาในเรื่องของความชื้น แม้บางเวลาอุณหภูมิภายในห้องจะอยู่ในช่วงที่เหมาะสมแต่ความชื้นก็ยังคงมีปริมาณสูง ดังนั้นนอกเหนือจากการศึกษาแนวทางการเพิ่มประสิทธิภาพด้านพลังงานจึงต้องคำนึงถึงการควบคุมความชื้นด้วย ในการศึกษาครั้งนี้เลือกใช้เครื่องดูดความชื้นแบบคอมเพรสเซอร์โดยแบ่งการศึกษาออกเป็น 2 แนวทางคือ (1.) ใช้เฉพาะช่วงเวลาใช้งานอาคาร และ (2.) ใช้ตลอด 24 ชั่วโมง ผลวิเคราะห์แนวทางการปรับปรุงอาคารพบว่าทั้ง 3 อาคารให้ผลที่ใกล้เคียงกัน แนวทางที่มีประสิทธิภาพการประหยัดพลังงานและมีความคุ้มทุนคือ การใส่ฉนวนหนา 2 และ 3 นิ้วที่ฝ้าเพดานชั้นหลังคา และการเปลี่ยนหลอด LED ทดแทนหลอดฟลูออเรสเซนต์และหลอดฮาโลเจนเดิม ส่วนการเปลี่ยนระบบปรับอากาศเป็นระบบทำน้ำเย็นชนิดระบายความร้อนด้วยน้ำจะช่วยในการประหยัดพลังงานมากที่สุด แต่ไม่มีความคุ้มทุน สำหรับปัญหาความชื้นนั้นการใช้เครื่องดูดความชื้นจะใช้พลังงานเพิ่มขึ้นจากแนวทางเดิมประมาณ 5.24 – 16.64% และ 14.14 – 78.66% เมื่อเดินเครื่องในเวลากลางวันและเดินเครื่องตลอด 24 ชม.ตามลำดับ ซึ่งทั้ง 2 แนวทางไม่มีความคุ้มค่าในการลงทุน