โมเดลเชิงสาเหตุและผลของการมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างอาจารย์ที่ปรึกษากับนิสิตนักศึกษาระดับปริญญาตรีที่มีแรงจูงใจในการเรียนเป็นตัวแปรส่งผ่าน

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาและเปรียบเทียบระดับการรับรู้คุณลักษณะของอาจารย์ที่ปรึกษา การมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างอาจารย์ที่ปรึกษากับนิสิตนักศึกษา แรงจูงใจในการเรียนและความสำเร็จในการเรียน จำแนกตามภูมิหลังของนิสิตนักศึกษา 2) พัฒนาและตรวจสอบความสอดคล้องของโมเดลเชิงสาเหตุและผลของการมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างอาจารย์ที่ปรึกษากับนิสิตนักศึกษาที่มีแรงจูงใจในการเรียนเป็นตัวแปรส่งผ่าน และ 3) วิเคราะห์ลักษณะการส่งผ่านของตัวแปรแรงจูงใจในการเรียนของโมเดลเชิงสาเหตุและผลของการมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างอาจารย์ ที่ปรึกษากับนิสิตนักศึกษา ตัวอย่างวิจัย คือ นิสิตนักศึกษาระดับปริญญาบัณฑิต ที่กำลังศึกษาในระดับชั้นปี 1 ถึงปีสุดท้ายของแต่ละคณะ ของมหาวิทยาลัยในกรุงเทพมหานครและปริมณฑล ในปีการศึกษา 2558 จำนวน 759 คน ได้มาจากการสุ่มแบบหลายขั้นตอน (multi-stage random sampling) เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์สถิติเชิงบรรยาย การวิเคราะห์ ค่าสหสัมพันธ์แบบเพียร์สันและการวิเคราะห์โมเดลสมการโครงสร้างโดยใช้โปรแกรม LISREL ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ 1. นิสิตนักศึกษามีระดับการรับรู้คุณลักษณะของอาจารย์ที่ปรึกษา การมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างอาจารย์ที่ปรึกษากับนิสิตนักศึกษา และแรงจูงใจในการเรียนอยู่ในระดับมาก (mean = 4.110, 3.748, 3.602 ตามลำดับ) และมีความสำเร็จในการเรียนอยู่ในระดับปานกลาง (mean = 3.426) เมื่อวิเคราะห์ความแตกต่างค่าเฉลี่ยของการรับรู้คุณลักษณะของอาจารย์ที่ปรึกษา การมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างอาจารย์กับนิสิตนักศึกษา แรงจูงใจในการเรียน และความสำเร็จในการเรียน จำแนกตามภูมิหลังของนิสิตนักศึกษา ประกอบด้วย เพศ ชั้นปี ศาสตร์การศึกษา และสังกัดของมหาวิทยาลัยของนิสิตนักศึกษา พบว่า (1.1) นิสิตนักศึกษาเพศชายและนิสิตนักศึกษาเพศหญิงมีคะแนนเฉลี่ยการรับรู้คุณลักษณะ ของอาจารย์ที่ปรึกษา การมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างอาจารย์ที่ปรึกษากับนิสิตนักศึกษา แรงจูงใจในการเรียน และความสำเร็จในการเรียนไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 (1.2) นิสิตนักศึกษาในแต่ละชั้นปีมีคะแนนเฉลี่ยการรับรู้คุณลักษณะของอาจารย์ที่ปรึกษา การมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างอาจารย์ที่ปรึกษากับนิสิตนักศึกษา และแรงจูงใจในการเรียนแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 แต่ความสำเร็จในการเรียน ไม่แตกต่างกัน (1.3) นิสิตนักศึกษาในแต่ละศาสตร์การศึกษา มีการรับรู้คุณลักษณะของอาจารย์ที่ปรึกษา การมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างอาจารย์ที่ปรึกษากับนิสิตนักศึกษา และความสำเร็จในการเรียนแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 แต่แรงจูงใจในการเรียนไม่แตกต่างกัน (1.4) นิสิตนักศึกษาในแต่ละสังกัดของมหาวิทยาลัยมีการรับรู้คุณลักษณะของอาจารย์ที่ปรึกษาและแรงจูงใจในการเรียนแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 แต่มีปฏิสัมพันธ์ระหว่างอาจารย์ที่ปรึกษากับนิสิตนักศึกษา และความสำเร็จในการเรียนไม่แตกต่างกัน 2. โมเดลเชิงสาเหตุและผลของการมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างอาจารย์ที่ปรึกษากับนิสิตนักศึกษาที่มีแรงจูงใจในการเรียนเป็นตัวแปรส่งผ่านที่พัฒนาขึ้นสอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์ (Chi-Square = 28.04, df = 21, p-value = 0.139, GFI = 0.993, AGFI = 0.981, RMR = 0.007, RMSEA = 0.021) โดยปัจจัยสาเหตุที่ส่งผลต่อการมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างอาจารย์ที่ปรึกษากับนิสิตนักศึกษา คือ การรับรู้คุณลักษณะของอาจารย์ ที่ปรึกษา มีอิทธิพลทางตรงเท่ากับ 0.863 นอกจากนี้ผลของการมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างอาจารย์ที่ปรึกษากับนิสิตนักศึกษามีอิทธิพลทางตรง ต่อแรงจูงใจในการเรียน เท่ากับ 0.559 และมีอิทธิพลทางอ้อมต่อความสำเร็จในการเรียนโดยผ่านแรงจูงใจในการเรียน เท่ากับ 0.519 ทุกค่ามีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 โดยตัวแปรในโมเดลสามารถอธิบายความแปรปรวนของความสำเร็จในการเรียน การมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างอาจารย์ที่ปรึกษากับนิสิตนักศึกษา และแรงจูงใจในการเรียน ได้ร้อยละ 97.6, 77.5 และ 18.4 ตามลำดับ 3. ตัวแปรแรงจูงใจในการเรียนมีบทบาทการส่งผ่านแบบสมบูรณ์ (full mediation) จากการมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างอาจารย์ที่ปรึกษากับนิสิตนักศึกษาไปยังความสำเร็จในการเรียน