การวิเคราะห์การจัดการศึกษาสำหรับเด็กวัยอนุบาลของโรงเรียนประชาธิปไตยตัวอย่างต้นแบบในโครงการโรงเรียนประชาธิปไตยตัวอย่าง

Abstract

การวิจัยเชิงคุณภาพนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์การจัดการศึกษาสำหรับเด็กวัยอนุบาลของโรงเรียนประชาธิปไตยตัวอย่างต้นแบบในโครงการโรงเรียนประชาธิปไตยตัวอย่างใน 2 ด้าน คือ ด้านการบริหาร และด้านการปฏิบัติ โรงเรียนพหุกรณีศึกษาและการกำหนดผู้ให้ข้อมูล คือ โรงเรียนที่ได้รับรางวัลโรงเรียนประชาธิปไตยตัวอย่างต้นแบบประจำปี พ.ศ. 2555 ประกอบไปด้วย 1 โรงเรียนในจังหวัดกรุงเทพฯ และ 5 โรงเรียนในจังหวัดอื่น คือ จังหวัดนครปฐม จังหวัดสุพรรณบุรี จังหวัดราชบุรี จังหวัดชุมพร และจังหวังลพบุรี ผู้ให้ข้อมูลหลัก คือ ผู้บริหาร จำนวน 6 คน ครู 14 คน เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์ การสังเกต และวิเคราะห์เอกสาร ผลการวิจัยพบว่า ด้านการบริหาร: 1) การกำหนดแผนงานและนโยบาย ประกอบด้วย การกำหนดวัตถุประสงค์และแนวทางการดำเนินงาน โดยคำนึงถึงพฤติกรรมประชาธิปไตยทั้ง 3 ด้าน คือ คารวะธรรม สามัคคีธรรม และปัญญาธรรม การออกแบบและการจัดลำดับแผนงาน พบว่า มีการเตรียมโครงการเพื่อพัฒนาพฤติกรรมประชาธิปไตยในเด็ก การนิเทศติดตามการดำเนินงานตามโครงการ พบว่า มีการใช้แบบรายงานผลของครูผู้รับผิดชอบและเสนอต่อผู้บริหาร และการประเมินผลและสรุปผลการดำเนินงาน พบว่า ประเมินผลจากครูและผู้รับผิดชอบโครงการในรูปแบบการรายงานผล 2) งานด้านบุคลากร ประกอบด้วย การแต่งตั้งคณะกรรมการโครงการ พบว่า แต่งตั้งคณะกรรมการโครงการ โดยระบุเป็นตำแหน่งและเสนอให้ผู้บริหารทำการอนุมัติ การระดมความคิดแจกแจงหน้าที่รายละเอียดของงาน พบว่า มีการประชุมคณะกรรมการเพื่อกำหนดแนวทางการดำเนินงาน การจัดสัมมนาทางวิชาการ พบว่า ครูได้รับการจัดอบรมโดยทางโรงเรียนเป็นผู้จัดขึ้น มีเนื้อหาหลักของการอบรม คือ การปลูกฝังให้เด็กมีพฤติกรรมประชาธิปไตยสำหรับเด็กอนุบาล และการส่งบุคลากรเข้าร่วมอบรมเพื่อพัฒนาความรู้พฤติกรรมเกี่ยวกับการสอนและการปฏิบัติ ไม่พบว่าผู้บริหารส่งครูในระดับอนุบาลเข้าร่วมอบรมกับหน่วยงานต้นสังกัด 3) งานทรัพยากร ประกอบด้วย การจัดนิทรรศการ พบว่า มีการจัดทำเอกสารแนะนำศูนย์การเรียนรู้ประชาธิปไตย เอกสารประกอบโครงการโรงเรียนประชาธิปไตยตัวอย่าง พบว่า มีการจัดทำแผ่นพับแนะนำโครงการ การจัดเวทีการแสดงและการประกวด ไม่พบว่ามีการจัดในระดับอนุบาล และการจัดฐานกิจกรรมต่าง ๆ ไม่พบว่ามีการจัดในระดับอนุบาล 4) การเงินและงบประมาณ ประกอบด้วย การจัดทำงบประมาณ พบว่า มีการเสนองบประมาณโดยแจกแจงกิจกรรมที่อยู่ภายใต้โครงการและระบุยอดเงิน และการสรุปยอดเงินแจ้งจากแต่ละโครงการ พบว่า มีการสรุปค่าใช้จ่ายในการดำเนินงานกิจกรรมโดยแจกแจงจำนวนเงินรายรับและรายจ่าย ด้านการปฏิบัติ: 1) การจัดการเรียนการสอนประชาธิปไตยในหน่วยการเรียน 2) การฝึกปฏิบัติตามวิถีประชาธิปไตยในโรงเรียน 3) การประยุกต์ใช้และขยายผลประชาธิปไตยในชุมชน 4) การนำหลักประชาธิปไตยมาประยุกต์ในเชิงสร้างสรรค์ มีความคล้ายคลึงกัน มีความแตกต่างกันในรายละเอียดขององค์ประกอบรูปแบบการสอน