บทบาทและการสื่อสารของตัวแทนศิลปิน "บอท" บนทวิตเตอร์

Abstract

การวิจัยนี้มีจุดประสงค์เพื่อศึกษาบทบาทและการสื่อสารของตัวแทนศิลปินหรือบอทบนทวิตเตอร์โดยใช้การวิจัยเชิงคุณภาพด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis ) จากข้อความทวีตของบอทศิลปินและสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth Interview) ผู้ที่เกี่ยวข้อง ผลการวิจัยพบว่าแรงจูงใจในการสร้างตัวตนศิลปินของวัยรุ่น คือ แรงจูงใจในการสร้างมิตรภาพและแรงจูงใจเพื่อมีอิทธิพลเหนือผู้อื่น จากการศึกษาขั้นตอนการสื่อสารบอททวิตเตอร์มีขั้นตอนการสื่อสาร 8 ขั้นตอน ได้แก่ การเข้าสู่เว็บไซต์ การสมัครบอท การคัดเลือกบอท การกำหนดบทบาท การประชาสัมพันธ์ การสนทนา การพัฒนาความสัมพันธ์ และการลบหรือเปลี่ยนแปลงตัวตน ซึ่งความสัมพันธ์ที่เกิดขึ้นจากการสื่อสารสามารถหยุดที่ขั้นตอนใดก็ได้ จากการวิเคราะห์รูปแบบการสื่อสารของบอท รูปแบบการสื่อสารที่บอทใช้มากที่สุดคือรูปแบบข้อความรีทวีต นอกจากนี้พบว่า เนื้อหาการสื่อสารของบอทมีจุดประสงค์หลักเพื่อแจ้งข่าวสารและปฏิสัมพันธ์กับผู้ติดตาม โดยการศึกษาบทบาทการสร้างโลกเสมือนจริงพบว่า บอทอาศัยคุณสมบัติการสื่อสารบนอินเทอร์เน็ตช่วยสร้างโลกเสมือนจริงของศิลปินกับแฟนคลับให้มีความสมจริง และปรากฏการณ์การสื่อสารรูปแบบใหม่ที่เกิดขึ้นนี้สามารถสร้างผลกระทบทั้งในระดับตัวบุคคลและสังคม ผู้วิจัยพบว่าการสื่อสารของบอทได้รวมเอาบทบาทการทำหน้าที่ของ ศิลปิน แฟนคลับและผู้รวบรวมเนื้อหาเข้าด้วยกัน จนในที่สุดสามารถสร้างปรากฏการณ์การสื่อสารและวัฒนธรรมรูปแบบใหม่บนโลกออนไลน์ขึ้นมาได้