พัฒนาการของเพลงละครโทรทัศน์ไทย

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1. พัฒนาการและอัตลักษณ์ของเพลงละครโทรทัศน์ไทยในช่วงปี พ.ศ. 2498-2558 และ 2. ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อสุนทรียทัศน์ และการสร้างสรรค์เพลงละครโทรทัศน์ไทย ซึ่งเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ประกอบด้วย การสัมภาษณ์เชิงลึกจากผู้ประพันธ์เพลงละครโทรทัศน์ และผู้เกี่ยวข้องที่มีบทบาทต่อการสร้างสรรค์เพลงละครโทรทัศน์ไทยในยุคสมัยต่าง ๆ รวมทั้งหมด 29 คน และการวิจัยเชิงเอกสารที่เกี่ยวกับเพลงละครโทรทัศน์ รวมถึงการวิเคราะห์เพลงละครโทรทัศน์ ซึ่งผลการศึกษาพบว่า 1. เพลงนำละครในยุคแรกส่วนใหญ่ถูกย้ายสื่อมาจากเพลงละครเวที ภาพยนตร์ และละครวิทยุเป็นส่วนใหญ่ และมีอยู่ในละครบางเรื่องเท่านั้น นอกจากนี้ ผู้ชมยังให้ความสนใจกับเพลงที่นักแสดงร้องสื่ออารมณ์ในขณะแสดงละครสดมากกว่า ต่อมาเพลงนำละครเริ่มได้รับความนิยมมากขึ้น โดยเป็นเพลงที่เล่าเรื่องย่อของละครโทรทัศน์ จนเมื่อค่ายเพลงได้เข้ามามีบทบาทในการประพันธ์เพลงละครโทรทัศน์ เพลงนำละครจึงได้เปลี่ยนสัดส่วนจากการเล่าเรื่องของละครมาสู่การเล่าอารมณ์ของตัวละครมากกว่า เพื่อให้ง่ายต่อการจำหน่ายเพลงหลังละครจบ แต่ไม่ว่าเวลาจะผ่านไปกี่ปี เพลงละครโทรทัศน์ยังคงเป็นการสรุปเรื่องราว และมีเนื้อหาที่ไม่หนีไปจากเนื้อหาของละคร และ 2. มีปัจจัยจำนวนมากที่มีอิทธิพลต่อสุนทรียศาสตร์และการสร้างสรรค์เพลงละครโทรทัศน์ ได้แก่ ปัจจัยภายใน อันประกอบด้วย 1) เนื้อหาของละครโทรทัศน์ ซึ่งประกอบด้วย เนื้อเรื่องและอารมณ์ของละคร แนวเรื่อง แก่นเรื่อง และตัวละคร และ 2) ผู้ผลิต ซึ่งประกอบด้วย ผู้จัดละคร นักแต่งเพลง นักร้อง และค่ายเพลง ในขณะที่ปัจจัยภายนอก ประกอบด้วยผลประโยชน์ทางธุรกิจ ลิขสิทธิ์ของเพลงละครโทรทัศน์ รวมถึงเพลงไทยสากลทั่วไปที่ได้รับความนิยมอยู่ก่อนแล้ว และเพลงละครผลิตซ้ำ (Remake)