การศึกษาตำแหน่งสมองส่วนที่ทำหน้าที่ควบคุมภาษาในผู้ป่วยโรคลมชักไทยโดยการกระตุ้นไฟฟ้าผ่านขั้วไฟฟ้าบนผิวสมองระหว่างประเมินก่อนการผ่าตัด

Abstract

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาตำแหน่งสมองส่วนที่ทำหน้าที่ควบคุมในเรื่องภาษาในผุ้ป่วยโรคลมชักไทย โดยใช้เป็นข้อมูลป้องกันการสูญเสียหลังผ่าตัดสมองและศึกษาหาปัจจัยที่มีผลต่อสมองส่วนที่ทำหน้าที่ควบคุมในเรื่องภาษาที่พบตามตำแหน่งที่พบปกติกับตำแหน่งที่เปลี่ยนไปจากปกติ วิธีวิจัย: ผู้ป่วยไทยที่เป็นโรคลมชักซึ่งดื้อยากันชักที่มาประเมินก่อนการผ่าตัด และได้รับการตรวจด้วยวิธีการกระตุ้นไฟฟ้าผ่านขั้วไฟฟ้าบนผิวสมองในสมองข้างที่เด่นภาษา จะได้รับการตรวจทางภาษา ซึ่งมีขั้นตอนอย่างเป็นระบบในระหว่างการกระตุ้นไฟฟ้า ข้อมูลที่ได้รับจะถูกวิเคราะห์เกี่ยวกับตำแหน่งสมองส่วนที่ควบคุมภาษา ปัจจัยที่มีผลต่อสมองส่วนที่ทำหน้าที่ควบคุมในเรื่องภาษาที่พบ ตามตำแหน่งที่พบปกติกับตำแหน่งที่เปลี่ยนไปจากปกติรวมทั้งผลจากการป้องกันการสูญเสียทางภาษาหลังการผ่าตัดโรคลมชัก ผลการวิจัย: มีผู้ป่วยไทยที่เป็นโรคลมชัก ซึ่งดื้อยากันชักที่มาประเมินก่อนการผ่าตัดในโครงการรักษาผู้ป่วยโรคลมชัก รพ.จุฬาลงกรณ์ที่เข้าเกณฑ์การศึกษาจำนวน 9 คน แบ่งเป็นเพศชาย 9 คน แบ่งเพศชาย 5 คน เพศหญิง 4 คน โดยถนัดมือขวาทั้งหมดผลจากการกระตุ้นไฟฟ้าพบตำแหน่งสมองส่วนที่ควบคุมภาษาเรื่องการพูด ความเข้าใจทางภาษา การนึกชื่อสิ่งของและการนึกคำพูด โดยพบทั้งตำแหน่งที่พบปกติและตำแหน่งที่เปลี่ยนไปจากปกติ ไม่มีผู้ป่วยรายใดพบตำแหน่งสมองส่วนที่คบคุมภาษาทุกชนิดในคนๆ เดียวและผู้ป่วยบางรายพบตำแหน่งสมองส่วนที่ควบคุมภาษาแต่ละชนิดได้มากกว่าหนึ่งตำแหน่ง ส่วนผลการป้องกันการสูญเสียทางภาษาหลังการผ่าตัดโรคลมชัก พบว่ามีผุ้ป่วย 2 ราย มีอาการสูญเสียทางภาษาเล็กน้อยถึงปานกลาง หลังการผ่าตัด ซึ่งสามารถฟื้นฟูได้เกือบปกติในเวลาต่อมา ทั้ง 2 ราย มีปัจจัยเสี่ยงคือ ตำแหน่งที่ผ่าตัดอยู่บริเวณที่ตรงกับตำแหน่งสมองส่วนที่ควบคุมภาษาตามกายวิภาคและผู้ป่วยจบการศึกษาสูง มีความรู้ความสามารถในการใช้ภาษาอย่างดีมาก่อน สรุป: บริเวณที่ควบคุมภาษาต่างๆ ผู้ป่วยไทยที่เป็นโรคลมชัก จะมีความแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล โดยมักพบตำแหน่งสมองส่วนที่ควบคุมภาษาที่ไม่ตรงกับตำแหน่งตามกายวิภาค ซึ่งอยู่กับปัจจัยต่างๆ เช่น อายุที่เริ่มมีอาการชักครั้งแรก ตำแหน่งของพยาธิสภาพ ดังนั้นการผ่าตัดโรคลมชัก โดยเพฉาะอย่างยิ่งในสมองซีกเด่นในเรื่องภาษาคงต้องใช้ข้อมูลจากการกระตุ้นไฟฟ้าผ่านขั้วบนผิวสมองระหว่างประเมินก่อนการผ่าตัดซึ่งเป็นวิธีมาตราฐานโดยสามารถบอกตำแหน่งที่ควบคุมในเรื่องภาษาได้อย่างละเอียดเพื่อหลีกเลี่ยงการผ่าตัดบริเวณสมองส่วนที่ควบคุมภาษาในระหว่างการผ่าตัดเอาจุดกำเนิดออกไป