โครงการวิจัยการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อกระดูกอ่อนโดยใช้อัลจิเนท/เจลลาติน เป็นโครงเลี้ยงเซลล์

Abstract

เนื้อเยื่อกระดูกอ่อนเป็นเนื้อเยื่อของร่างกายที่เมื่อได้รับบาดเจ็บ จะมีความสามารถในการซ่อมแซมของบาดแผลต่ำ ดังนั้นเมื่อเกิดการบาดเจ็บขึ้น จึงมักส่งผลให้เกิดความเจ็บปวดบริเวณบริเวณข้อต่อและเกิดอาการแทรกซ้อนอื่นๆ ทำให้พิสัยการเคลื่อนไหวของข้อต่อลดลง ที่สำคัญจะทำให้เกิดภาวะข้อเสื่อมตามมาในที่สุด การรักษาอาการบาดเจ็บกระดูกอ่อนผิวข้อด้วยวิธีการปลูกถ่ายเนื้อเยื่อ (Autologous Chondrocyte Implantation) ถูกนำมาใช้การรักษาทางคลินิก พบว่าการรักษาเป็นที่น่าพอใจ แต่มีข้อจำกัดหลายประการในการนำโครงเลี้ยงเซลล์ที่เหมาะสม เพื่อนำมาใช้ให้ได้ผลดีในทางคลินิค รวมถึงการรักษาด้วยวิธีดังกล่าว ยังไม่เป็นที่แพร่หลายในประเทศไทย ด้วยปัญหาเรื่องราคาของโครงเลี้ยงเซลล์แบบเชิงพานิชย์ที่ยังสูงและข้อจำกัดเรื่องเทคนิคการผ่าตัดส่งผลให้การรักษาผู้ป่วยยังไม่เป็นผลดี การทดลองครั้งนี้ เพื่อศึกษาหาความเป็นไปได้ในการใช้โครงเลี้ยงเซลล์ไฮโดรเจลที่ออกแบบและผลิตจากอัลจิเนตซึ่งเป็นพอลิเมอร์ธรรมชาติ หาง่าย ราคาถูก และใช้ในร่างกายมนุษย์ได้อย่างปลอดภัย ร่วมกับเจลโฟมซึ่งเป็นผลิตภัณฑ์ชนิดเจลาตินซึ่งมีจำหน่ายในท้องตลาดอยู่แล้ว โดยการนำเนื้อเยื่อกระดูกอ่อนผิวข้อจากผู้ป่วยที่เข้ารับการผ่าตัดจากแผนกออร์โธปิดิกส์ รพ.จุฬาลงกรณ์ มาสกัดเซลล์กระดูกอ่อนด้วยเอนไซม์คอลลาจีเนส เพาะเลี้ยงเพิ่มจำนวนในห้องทดลอง แล้วนำไปปลูกถ่ายลงใต้ผิวหนังของหนูทดลองในโครงเลี้ยงเซลล์ เป็นเวลา 12 สัปดาห์ ผลการทดลองพบว่าได้เนื้อเยื่อลักษณะคล้ายกระดูกอ่อนเกิดขึ้น เมื่อนำไปย้อมสีส่องกล้องตรวจสอบทาง พยาธิวิทยา พบว่ามีลักษณะเนื้อเยื่อคล้ายกับเนื้อเยื่อกระดูกอ่อน และเมื่อทำการย้อมด้วยแอนติบอดีเฉพาะเนื้อเยื่อกระดูกอ่อนพบว่าเนื้อเยื่อที่ได้เป็นลักษณะของเนื้อเยื่อกระดูกอ่อน แสดงว่าโครงเลี้ยงเซลล์ที่ผลิตขึ้นจากอัลจิเนตและเจลโฟมสามารถนำไปใช้เพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อกระดูกอ่อนของมนุษย์ได้จริง จากการวิจัยยืนยันความเป็นไปได้ในการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อกระดูกอ่อนโดยใช้โครงเลี้ยงเซลล์ที่ผลิตจากวัสดุชีวภาพที่หาได้ง่ายภายในประเทศ ปลอดภัย และมีราคาถูก ซึ่งมึศักยภาพสูงที่จะนำไปประยุกต์ใช้กับการรักษาผู้ป่วยโดยใช้เทคนิคการผ่าตัดแบบเนื้อเยื่อบาดเจ็บน้อยได้จริงในอนาคต