ผลกระทบของร่างความตกลงเขตการค้าเสรี (FTA) ไทย-สหรัฐอเมริกา : เรื่องการอนุญาโตตุลาการ ภายใต้ศูนย์ระหว่างประเทศเพื่อการระงับข้อพิพาททางการลงทุน (ICSID)

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ เป็นการศึกษาเกี่ยวกับผลกระทบในเรื่องของการอนุญาโตตุลาการโดย ICSID ตามข้อบทว่าด้วยการลงทุนของร่างความตกลงเขตการค้าเสรีไทย-สหรัฐอเมริกา ทั้งนี้เนื่องจากประเด็นในการเจรจาเรื่องการลงทุนนั้นถือว่าเป็นประเด็นหนึ่งที่มีความสำคัญเป็นอย่างมากในการทำความตกลงเขตการค้าเสรีฯ ฉบับนี้โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องการระงับข้อพิพาททางการลงทุนระหว่างรัฐกับเอกชน ซึ่งมีความแตกต่างไปจากการระงับข้อพิพาทระหว่างเอกชนกับเอกชนด้วยกัน โดยในร่างความตกลงเขตการค้าเสรีฯ ฉบับนี้ได้ให้ทางเลือกในการระงับข้อพิพาททางการลงทุนระหว่างรัฐกับเอกชนดังกล่าวไว้หลายทาง หนึ่งในนั้นก็คือ การระงับข้อพิพาทโดยการอนุญาโตตุลาการโดย ICSID ซึ่งเป็นการระงับข้อพิพาทที่มีลักษณะแตกต่างไปจากการอนุญาโตตุลาการทั่วไป การระงับข้อพิพาทโดยการอนุญาโตตุลาการของ ICSID นั้น เป็นการระงับข้อพิพาทแบบหนึ่งที่ได้รับการยอมรับจากนานาประเทศ ซึ่งหากในอนาคตประเทศไทยจะเข้าร่วมเป็นภาคีตามความตกลงเขตการค้าเสรีฯ นี้แล้ว ประเทศไทยอาจจะต้องคำนึงถึงผลกระทบ และสิ่งที่ประเทศไทยจะต้องปฏิบัติต่อไปเพื่อให้เป็นไปตามพันธกรณีระหว่างประเทศด้วย โดยประเทศไทยจะต้องคำนึงถึงประเด็นต่างๆ ดังนี้ 1. ประเด็นเรื่องเรื่องการกำหนดสัญชาตินิติบุคคลที่จะนำข้อพิพาทขึ้นการอนุญาโตตุลาการของ ICSID 2. ประเด็นเรื่องการยอมรับเขตอำนาจอนุญาโตตุลาการของ ICSID 3. ประเด็นเรื่องการเลือกกฎหมาย และ 4. ประเด็นเรื่องการบังคับตามคำชี้ขาด ซึ่งประเด็นต่างๆ เหล่านี้ผู้เขียนเห็นว่าประเทศไทยจำเป็นที่จะต้องเตรียมความพร้อมและกำหนดแนวทางที่จะปฏิบัติในประเด็นต่างๆ เหล่านี้ให้พร้อมเสียก่อนที่จะเป็นภาคีความตกลงเขตการค้าเสรีฯ ฉบับนี้ มิฉะนั้นอาจเกิดปัญหาในการปฏิบัติตามพันธกรณีดังกล่าวในอนาคตได้