ลำดับชั้นหินทางกายภาพและการวิเคราะห์กระแสน้ำบรรพกาลของหมวดหินภูพาน บริเวณสามพันโบก จังหวัดอุบลราชธานี

Abstract

สามพันโบกจังหวัดอุบลราชธานี เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงจากความสวยงามของกุมภลักษณ์ และเป็นพื้นที่ที่น่าสนใจทั้งด้านการท่องเที่ยวและการศึกษาทางธรณีวิทยา โดยหินบริเวณนี้จัดอยู่ในหมวด หินภูพาน ของกลุ่มหินโคราช วัตถุประสงค์ของการศึกษาเพื่อทราบถึงลำดับชั้นหินทางกายภาพ ทิศทางการ ไหลของกระแสน้ำบรรพกาลและปัจจัยการเกิดกุมภลักษณ์ โดยเก็บข้อมูลโทรสัมผัส ตัวอย่างหินและ โครงสร้างหินตะกอนในพื้นที่ศึกษา พบว่าสามพันโบกเป็นหินแข็งที่ตั้งอยู่บริเวณหัวโค้งน้ำส่วนนอกของ แม่น้ำโขง มีลักษณะทางกายภาพของหินเป็นหินทรายปนกรวดสลับกับหินทรายปนกรวดเนื้อไมกา สีขาว ขนาดเม็ดตะกอนปานกลางถึงหยาบมาก การคัดขนาดไม่ดี ความเป็นทรงกลมและกลมมนปานกลางถึงดี และมีโครงสร้างหินตะกอนเป็นแบบชั้นเฉียงระดับ มีการคัดขนาดตะกอนแบบปกติ (Normal grading) และการคัดขนาดตะกอนแบบไม่ปกติ (Reverse grading) ชั้นหินมีการวางตัวในแนวเกือบระนาบ มีการ พัฒนาของแนวรอยแตกหลักในทิศตะวันออกเฉียงเหนือ-ตะวันตกเฉียงใต้ ผลจากการศึกษาพบว่าพื้นที่ ศึกษามีสภาพแวดล้อมการสะสมตะกอนแบบทางน้ำประสานสาย มีทิศทางการไหลของกระแสน้ำบรรพ กาลจากทิศตะวันออกเฉียงใต้ไปยังทิศตะวันตกเฉียงเหนือ และสามารถแบ่งรูปแบบกุมภลักษณ์ได้เป็น 4 รูปแบบ คือ กุมภลักษณ์แบบปกติ แนวเส้นตรง แบบซ้ำซ้อน และแบบฝาแฝด โดยปัจจัยการเกิดขึ้นกับ ลักษณะทางธรณีวิทยาโครงสร้าง การวางตัวของชั้นหินและระยะเวลาของการกัดเซาะที่ต่างกัน