ความชุกของการพบเอ็มโปรตีนในเลือดของประชากรในชุมชนร่มเกล้า

Abstract

ที่มา ภาวะมีเอ็มโปรตีนในเลือดโดยที่ยังไม่ทราบความสำคัญ (Monoclonal gammopathy of undetermined significance, MGUS) คือ การพบเอ็มโปรตีนในกระแสเลือดในปริมาณที่น้อยกว่า 30 g/L โดยที่ยังไม่มีภาวะซีด, ไตวาย, สารแคลเซียมในเลือดสูง, และรอยโรคที่กระดูก จากการศึกษาในประเทศสหรัฐอเมริกาพบว่า 3.2% ของประชากรที่อายุมากกว่าหรือเท่ากับ 50 ปีและ 5.3% ของประชากรที่อายุมากกว่าหรือเท่ากับ 70 ปี มีภาวะ MGUS เกิดขึ้น และ MGUS หรือระยะก่อนกลายเป็นมะเร็งมีโอกาสกลายเป็นโรคมะเร็งของพลาสม่าเซลล์หรือลิมโฟไซด์ได้ประมาณ 1% ต่อปี ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับชนิดและปริมาณของเอ็มโปรตีนที่ตรวจพบ เนื่องจากปัจจุบันผลการรักษาในผู้ป่วยมะเร็งเม็ดเลือดชนิดมัยอิโลม่าหรือโรคมะเร็งทางโลหิตวิทยายังไม่ได้เป็นที่น่าพึงพอใจ จึงควรมีการศึกษาหาอุบัติการณ์ของการพบเอ็มโปรตีนในเลือดในประชากรไทยเพื่อนำข้อมูลดังกล่าวไปวางแผนในการวินิจฉัยและตรวจติดตามการเกิดโรคมะเร็งเหล่านี้ต่อไป ผู้ป่วยและวิธีการ ผู้วิจัยได้ทำการสำรวจเก็บข้อมูลโดยใช้แบบบันทึกข้อมูลและทำการเจาะเลือดเพื่อตรวจทางห้องปฏิบัติการในประชากรไทยที่อายุมากกว่าหรือเท่ากับ 50 ปีในชุมชนร่มเกล้า แล้วนำมาวิเคราะห์หาอัตราความชุกของการพบเอ็มโปรตีนในเลือด พร้อมทั้งหาปัจจัยเสี่ยงต่อการพบเอ็มโปรตีนในเลือดในกลุ่มประชากรดังกล่าว ผลการวิจัย ในประชากรไทยที่อายุมากกว่าหรือเท่ากับ 50 ปีซึ่งเข้าร่วมโครงการวิจัยทั้งหมด 1,255 ราย แบ่งเป็นผู้ชาย 354 ราย คิดเป็นร้อยละ 28.2 ผู้หญิง 901 ราย คิดเป็นร้อยละ 71.8 พบประชากรที่มีความผิดปกติของกราฟ Serum protein electrophoresis ในลักษณะ Small M-spike และ Polyclonal gammopathy จำนวน 42 และ 24 คน คิดเป็นร้อยละ 3.35 และ 1.91 ตามลำดับ อัตราความชุกโดยรวมในประชากรเท่ากับร้อยละ 3.35 แบ่งตามกลุ่มอายุออกได้เป็น 4 กลุ่มอายุ ได้แก่ กลุ่มอายุน้อยกว่าเท่ากับ 59 ปี, 60-69 ปี, 70-79 ปีและมากกว่า 80 ปี โดยพบว่าอัตราความชุกของการพบเอ็มโปรตีนในเลือดที่อาจบ่งบอกถึงภาวะมีเอ็มโปรตีนในเลือดโดยที่ยังไม่ทราบความสำคัญในแต่ละช่วงอายุเท่ากับร้อยละ 2.56, 4.29, 3.19 และ 2.38 ตามลำดับ และไม่พบปัจจัยเสี่ยงต่อการพบเอ็มโปรตีนในเลือดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ สรุปผลการวิจัย พบเอ็มโปรตีนในเลือดของกลุ่มประชากรไทยที่อายุมากกว่าหรือเท่ากับ 50 ปีในชุมชนร่มเกล้าร้อยละ 3.35 ผู้ป่วยในกลุ่มนี้ควรได้รับการตรวจเพื่อยืนยันภาวะมีเอ็มโปรตีนในเลือดโดยที่ยังไม่ทราบความสำคัญและตรวจติดตามเพื่อเฝ้าระวังโรคมะเร็งเม็ดเลือดชนิดมัยอิโลม่าหรือโรคมะเร็งทางโลหิตวิทยาต่อไปในอนาคต