แนวทางในการกำหนดหลักเกณฑ์การแต่งตั้งข้าราชการพลเรือนระดับสูง

Abstract

วิทยานิพนธ์เล่มนี้ศึกษามุ่งศึกษากระบวนการการแต่งตั้งโยกย้ายข้าราชการพลเรือนระดับสูง โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัญหาการแต่งตั้งโยกย้ายข้าราชการพลเรือนระดับสูงของประเทศไทยและแนวทางแก้ไขโดยศึกษาเปรียบเทียบหลักเกณฑ์การแต่งตั้งนักบริหารระดับสูงภาครัฐในต่างประเทศเพื่อเสนอแนะแนวทางในการจัดทำหลักเกณฑ์การแต่งตั้งข้าราชการพลเรือนระดับสูงที่โปร่งใสและเป็นธรรม ผลจากการศึกษาพบว่า ในการแต่งตั้งข้าราชการพลเรือนระดับสูงของประเทศไทยมักเกิดปัญหาใน 2 ขั้นตอน ได้แก่ การคัดเลือกก่อนการแต่งตั้งซึ่งจะต้องดำเนินการตามหลักเกณฑ์ในหนังสือสำนักงาน ก.พ. ซึ่งยัง ไม่มีการประมวลและไม่มีการปรับปรุงให้เป็นปัจจุบัน และในขั้นตอนการโยกย้ายซึ่งตามพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการพลเรือน พ.ศ. 2551 มาตรา 63 บัญญัติให้ การโยกย้ายข้าราชการพลเรือนให้เป็นไปตามที่กำหนดใน กฎ ก.พ. แต่ในปัจจุบันกลับไม่มีการออก กฎ ก.พ. ดังกล่าวแต่อย่างใด ส่งผลให้การโยกย้ายข้าราชการพลเรือนนั้นผู้มีอำนาจบรรจุและแต่งตั้งตามมาตรา 57 สามารถใช้ดุลพินิจในการสับเปลี่ยนหมุนเวียนผู้ดำรงตำแหน่งในระดับเดียวกันได้และนำมาซึ่งปัญหาการร้องทุกข์หรือฟ้องร้องซึ่งปรากฏจากตัวอย่างคำพิพากษาของศาลปกครองสูงสุดหลายๆ คดี สำหรับการศึกษาในต่างประเทศพบว่ามีระบบการแต่งตั้งที่ของแต่ละประเทศต่างมีจุดเด่น แต่ด้วยปัจจัยด้านระบบราชการที่มีความแตกต่างกัน เช่น ระบบการจ้างงานแบบไม่ต่อเนื่อง ส่งผลให้ไม่สามารถประยุกต์ใช้กับระบบกฎหมายของประเทศไทยได้ทั้งหมด ในส่วนของกระบวนการแต่งตั้งจะพบองค์กร 3 ฝ่าย ได้แก่ องค์กรกลางบริหารงานบุคคล ฝ่ายการเมือง และฝ่ายบุคลากรประจำ ซึ่งมีบทบาทเกี่ยวกับการแต่งตั้งผสมกันแต่จะมากหรือน้อยนั้นแล้วแต่รูปแบบของแต่ละประเทศ จากการศึกษาจึงได้เสนอให้ประมวลหลักเกณฑ์เกี่ยวกับการแต่งตั้งโยกย้าย โดยกำหนดหลักเกณฑ์ ได้แก่ “กฎ ก.พ. ว่าด้วยการแต่งตั้งข้าราชการพลเรือนระดับสูง” และ “กฎ ก.พ. ว่าด้วยการโยกย้ายข้าราชการพลเรือนระดับสูง” เพื่อให้การแต่งตั้งและการโยกย้ายมีความชัดเจนทั้งด้านบุคคลผู้มีอำนาจและวิธีการและยังเป็นการกำหนดกรอบดุลยพินิจของผู้มีอำนาจแต่งตั้งโยกย้ายให้สอดคล้องกับระบบคุณธรรม หลักธรรมาภิบาล และแนวปฏิบัติที่ศาลปกครองสูงสุดได้วางแนวทางเอาไว้ด้วย