การบริหารจัดการน้ำในลุ่มน้ำเจ้าพระยาตอนล่างด้วยเทคนิคการหาค่าที่เหมาะสมที่สุด

Abstract

ปัจจุบันการเจริญเติบโตของธุรกิจอุตสาหกรรมและเกษตรกรรมเกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว อีกทั้งการเพิ่มขึ้นของจำนวนประชากร ทำให้การใช้ทรัพยากรเพื่อผลิตสินค้าและบริการเพิ่มสูงขึ้นตามไปด้วย ทรัพยากรน้ำเป็นหนึ่งในทรัพยากรที่กำลังประสบปัญหาการขาดแคลน การบริหารจัดการน้ำอย่างมีประสิทธิภาพเพื่อจัดสรรปริมาณน้ำที่มีอยู่อย่างจำกัดให้เหมาะสมสำหรับความต้องการด้านต่างๆ เช่น เกษตรกรรม อุตสาหกรรม การท่องเที่ยว และการอุปโภคบริโภค สามารถช่วยบรรเทาปัญหาการขาดแคลนน้ำและส่งเสริมการพัฒนาด้านเศรษฐกิจและสังคมได้ พื้นที่ลุ่มน้ำเจ้าพระยาตอนล่างนับว่าเป็นพื้นที่เศรษฐกิจที่สำคัญของประเทศไทย ซึ่งนอกจากจะเป็นที่ตั้งของเมืองหลวงแล้วยังเป็นแหล่งรวมพื้นที่เกษตรกรรมและอุตสาหกรรมหลักของประเทศ ดังนั้นการบริหารจัดการน้ำให้มีความเหมาะสมและเพียงพอต่อความต้องการของภาคส่วนต่างๆ จึงเป็นสิ่งสำคัญ งานวิจัยนี้จัดทำขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อกำหนดแนวทางการปล่อยน้ำที่ช่วยลดปัญหาการขาดแคลนน้ำและน้ำท่วมในบริเวณลุ่มน้ำเจ้าพระยาตอนล่างให้ได้มากที่สุด โดยใช้แบบจำลองการหาค่าที่เหมาะสมที่สุด งานวิจัยนี้จะแบ่งออกเป็น 2 ส่วน โดยส่วนแรกเป็นการศึกษาผลของเวลาการเดินทางของน้ำต่อความถูกต้องของแบบจำลอง โดยเปรียบเทียบผลที่ได้จากแบบจำลองที่พิจารณาเวลาการเดินทางของน้ำจากต้นน้ำมายังปลายน้ำกับผลที่ได้จากแบบจำลองที่ไม่พิจารณาเวลาการเดินทางของน้ำ จากการเปรียบเทียบพบว่า เวลาการเดินทางของน้ำเป็นปัจจัยสำคัญต่อความถูกต้องของแบบจำลอง ดังนั้นแบบจำลองที่พิจารณาเวลาการเดินทางของน้ำจึงถูกเลือกใช้ต่อในงานวิจัยส่วนที่สอง ซึ่งมุ่งเน้นการพัฒนาเครื่องมือในการบริหารจัดการน้ำในสถานการณ์ปัจจุบันและอนาคต โดยมีการวิเคราะห์ความไวของแบบจำลองจากการสร้างสถานการณ์เพื่อประเมินประสิทธิภาพของมาตรการการรับมือและบริหารจัดการกับเหตุการณ์ที่อาจเกิดขึ้นได้ในอนาคต โดยสถานการณ์ที่นำมาศึกษาได้แก่ การรณรงค์การประหยัดน้ำ การจำกัดพื้นที่เกษตรกรรม และการสร้างโครงสร้างทางน้ำเพิ่มเติม ผลจากแบบจำลองแสดงให้เห็นว่าการกำหนดแนวทางการปล่อยน้ำโดยใช้เทคนิคการหาค่าที่เหมาะสมสามารถช่วยลดความเสี่ยงการขาดแคลนน้ำและช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการน้ำและสามารถใช้น้ำให้เกิดประโยชน์สูงสุดได้