การปรับประโยชน์ใช้สอยตึกแถวในย่านเมืองเก่าทับเที่ยงอย่างสร้างสรรค์

Abstract

การปรับประโยชน์ใช้สอยอย่างสร้างสรรค์เป็นหนึ่งในวิธีการอนุรักษ์ที่ถูกนำมาใช้ในการฟื้นฟูย่านวัฒนธรรม โดยเป็นแนวทางที่ให้ความสำคัญกับกระบวนการวางแผนการอนุรักษ์ และการทำความเข้าใจอย่างลึกซึ้งกับอัตลักษณ์ของอาคารและถิ่นที่ เพื่อผลลัพธ์แห่งความยั่งยืนในเรื่องการใช้งาน วิทยานิพนธ์นี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาภาพองค์รวมของการปรับประโยชน์ใช้สอยตึกแถวเก่าในย่านเมืองเก่าทับเที่ยง โดยศึกษากระบวนการในการปรับประโยชน์ใช้สอย ในเรื่องขั้นตอนการวางแผน กระบวนการทำงาน ผลลัพธ์ ตลอดจนอุปสรรคปัญหาที่ส่งผลต่อความสำเร็จของโครงการ การวิจัยเริ่มจากการทำความเข้าใจทรัพยากรทางวัฒนธรรมของย่าน ต่อมาทำการสำรวจตึกแถวเก่าในย่าน จากนั้นจึงเลือกกรณีศึกษาจากอาคารที่เป็นตัวอย่างของการอนุรักษ์อย่างเหมาะสม จากการศึกษาเชิงลึกของกรณีศึกษาพบว่า เป้าหมายของการใช้สอยตึกแถวเก่าสามารถแบ่งออกได้ 3 ลักษณะ อันประกอบด้วย 1) การสานต่อกิจการดั้งเดิมของครอบครัว 2) การรองรับกิจกรรมการท่องเที่ยว และ 3) การถ่ายทอดวัฒนธรรมของย่าน ที่รวมไปถึงการสร้างพื้นที่เพื่อรองรับกิจกรรมของชุมชน เมื่อพิจารณาในเรื่องกระบวนการดำเนินงาน พบว่าเจ้าของอาคารส่วนใหญ่มีความพยายามที่จะรักษาองค์ประกอบกายภาพภายนอกอาคาร ในขณะที่ทำการปรับเปลี่ยนพื้นที่ภายในตามการใช้งานใหม่ นอกจากนี้ ยังพบว่าเจ้าของกิจการส่วนใหญ่ขาดการวางแผนดูแลรักษาอาคาร อันเป็นผลมากจากการขาดความเข้าใจในกระบวนการอนุรักษ์ โดยสรุป การปรับประโยชน์ใช้สอยตึกแถวเก่าในย่านเมืองเก่าทับเที่ยงอย่างสร้างสรรค์สามารถเป็นแม่แบบให้แก่ย่านเมืองเก่าแห่งอื่นได้ในหลายด้าน อาทิ การมีจิตสำนึกสาธารณะต่อการฟื้นฟูย่าน การส่งเสริมโครงข่ายของธุรกิจในท้องถิ่นและกิจกรรมในย่านการค้าเก่า การรักษาความสมดุลระหว่างการพัฒนาเมืองควบคู่ไปกับการรักษาอัตลักษณ์ของพื้นที่ ตลอดจนการเอื้อให้เกิดรวมกลุ่มทางสังคมในการกิจกรรมการฟื้นฟูย่าน อย่างไรก็ตาม ความเปลี่ยนแปลงอันเป็นผลมาจากปัจจัยต่างๆ เกิดขึ้นได้อยู่เสมอ ดังนั้นจึงควรมีการจัดการกับความเปลี่ยนแปลง โดยอาศัยการวางแผนที่ดี และการประสานความร่วมมือระหว่างหน่วยงานภาครัฐและเอกชนอย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อเสนอแนวทางการฟื้นฟูวัฒนธรรมอย่างสร้างสรรค์ อันจะนำไปสู่ความยั่งยืนต่อไป