ภาพลักษณ์ทางกายและภาวะซึมเศร้าในผู้ป่วยโรคมะเร็งทางนรีเวช โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์

Abstract

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณนา ณ ช่วงเวลาใดช่วงเวลาหนึ่ง (Cross-sectional Descriptive Study) มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงภาพลักษณ์ทางกายและความชุกของภาวะซึมเศร้าในผู้ป่วยโรคมะเร็งทางนรีเวช โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ กับปัจจัยที่เกี่ยวข้อง กลุ่มตัวอย่างทั้งหมด จำนวน 196 ราย ที่เข้ารับการรักษาในคลินิกมะเร็งทางนรีเวช แผนกผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ ตึกภปร. ชั้น 7 มีอายุตั้งแต่ 18 ปี ขึ้นไป และได้รับการวินิจฉัยโดยสูติ-นรีแพทย์และแพทย์ประจำบ้านแผนกสูติ-นรีเวชว่าเป็นมะเร็งของอวัยวะใดอวัยวะหนึ่งในระบบสืบพันธุ์ของสตรี ใช้แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบบันทึกข้อมูลการเจ็บป่วย แบบสอบถาม Hospital Anxiety Depression Scale ฉบับภาษาไทย (Thai HADS) แบบสอบถาม Body Image Scale (BIS) แบบสอบถาม Jalowiec Coping Scale และแบบสอบถาม The Personal Resource Questionnaire ส่วนที่ 2 (PRQ Part-II) ผู้วิจัยใช้สถิติเชิงพรรณนาอธิบายระดับความพึงพอใจต่อภาพลักษณ์ทางกายและความชุกของภาวะซึมเศร้า และใช้สถิติเชิงอนุมานในการหาปัจจัยที่เกี่ยวข้อง และปัจจัยทำนายภาพลักษณ์ทางกายและภาวะซึมเศร้า ผลการศึกษาพบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่มีระดับความพึงพอใจต่อภาพลักษณ์ทางกายสูง ร้อยละ 83.2 ปานกลาง ร้อยละ 16.3 และต่ำ ร้อยละ 0.5 และมีภาวะซึมเศร้า ร้อยละ 7.7 (Thai HADS ≥ 8 คะแนน) โดยปัจจัยที่มีความเกี่ยวข้องกับระดับความพึงพอใจต่อภาพลักษณ์ทางกาย อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ อายุ ระดับการศึกษา อาชีพ รายได้ส่วนตัว ประวัติการใช้สารเสพติด โรคประจำตัวทางจิตเวช (โรคซึมเศร้า) การมีโรคร่วมของมะเร็งทางนรีเวช การให้เคมีบำบัด ผลข้างเคียงที่ได้รับจากการรักษา วิธีการเผชิญความเครียดด้านการมุ่งแก้ปัญหา ด้านการจัดการกับอารมณ์ และด้านการบรรเทาความรู้สึกเครียด ส่วนปัจจัยที่มีความเกี่ยวข้องกับภาวะซึมเศร้า อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ อายุ สถานภาพสมรส ระดับการศึกษา อาชีพ รายได้ส่วนตัว ผลข้างเคียงที่ได้รับจากการรักษา วิธีการเผชิญความเครียดด้านการจัดการกับอารมณ์ และแรงสนับสนุนทางสังคม สำหรับปัจจัยทำนายความพึงพอใจต่อภาพลักษณ์ทางกาย ได้แก่ วิธีการเผชิญความเครียดด้านการจัดการอารมณ์ ระดับการศึกษา สีผิวคล้ำขึ้น และโรคประจำตัวทางจิตเวช (โรคซึมเศร้า) โดยทั้ง 4 ตัวแปรสามารถร่วมกันทำนายคะแนนเฉลี่ยของความพึงพอใจต่อภาพลักษณ์ทางกายได้ร้อยละ 38.3 ส่วนปัจจัยทำนายภาวะซึมเศร้า อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ วิธีการเผชิญความเครียดด้านการจัดการอารมณ์ แรงสนับสนุนทางสังคม อายุ อาการนอนไม่หลับ และระดับการศึกษา โดยทั้ง 5 ตัวแปรสามารถร่วมกันทำนายคะแนนเฉลี่ยของภาวะซึมเศร้าได้ร้อยละ 29.2