ความชุกและปัจจัยที่สัมพันธ์กับภาวะความดันเลือดต่ำขณะเปลี่ยนอิริยาบถในผู้ป่วยโรคพาร์กินสัน ณ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์

Abstract

การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงวิเคราะห์สหสัมพันธ์แบบภาคตัดขวาง เพื่อศึกษาความชุกและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับภาวะความดันเลือดต่ำขณะเปลี่ยนอิริยาบถที่มีอาการทางคลินิก (symptomatic orthostatic hypotension, OH) ในผู้ป่วยโรคพาร์กินสันที่เข้ารับการรักษาที่ศูนย์ความเป็นเลิศทางการแพทย์โรคพาร์กินสันและกลุ่มโรคความเคลื่อนไหวผิดปกติ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ ระหว่างเดือน พฤษภาคม-สิงหาคม 2558 ทำการศึกษาโดยวัดความดันโลหิตของผู้ป่วยในท่านั่งหรือท่านอนเทียบกับท่ายืนและประเมินอาการในช่วง 1 สัปดาห์ที่ผ่านมา ด้วยแบบสัมภาษณ์ OHQ (Orthostatic Hypotension Questionnaire) หากความดันซิสโทลิก (SBP) ลดลง ≥ 20 มิลลิเมตรปรอท และ/หรือความดันไดแอสโทลิก (DBP) ลดลง ≥ 10 มิลลิเมตรปรอท ภายใน 3 นาทีเมื่อเปลี่ยนจากท่านั่งหรือท่านอนเป็นท่ายืน และมี OHQ score > 0 จะจัดว่ามี symptomatic OH และศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับ symptomatic OH ด้วยสถิติวิเคราะห์การถดถอยโลจิสติกแบบหลายตัวแปร ปัจจัยที่ศึกษา ได้แก่ ปัจจัยของผู้ป่วย ปัจจัยด้านโรคและด้านยา รวมจำนวน 16 ปัจจัย ผลการศึกษาในผู้ป่วย 100 คน มีอายุเฉลี่ย (±ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน) 65± 1.59 ปี ระยะเวลาเป็นโรคพาร์กินสันเฉลี่ย 9±6.12 ปี มีความชุกของภาวะ OH และ symptomatic OH คือ ร้อยละ 22 (95%CI: 14%-30%) และร้อยละ 18 (95% CI: 10%-26%) ตามลำดับ ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับภาวะ OH คือ อายุ (OR, 95% CI: 1.06, 1.01-1.12) การมีปัญหาทางระบบการทำงานของหัวใจและหลอดเลือดรวมถึงการหกล้ม จากการประเมินด้วย TU-NMSQuest (OR, 95% CI: 3.37, 0.98-11.60) และการเป็นโรคความดันโลหิตสูง (OR, 95% CI: 5.83, 1.12-30.37) ดังนั้นจึงควรได้มีการติดตามเฝ้าระวังการเกิด symptomatic OH ในผู้ป่วยโรคพาร์กินสันที่มีปัจจัยเสี่ยงเหล่านี้