การวินิจฉัยข้อเท็จจริงโดยผู้เชี่ยวชาญในปัญหาทางพาณิชย์

Abstract

การวินิจฉัยข้อเท็จจริงโดยผู้เชี่ยวชาญวิวัฒนาการมาจากแนวความคิดของประเทศอังกฤษในเรื่องการประเมินราคาเมื่อประมาณ 250 ปีก่อน และพัฒนาต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบันเป็นรูปแบบหนึ่งของการระงับข้อพิพาททางเลือก โดยนำมาใช้กับปัญหาหรือข้อพิพาททางเทคนิค การวินิจฉัยข้อเท็จจริงโดย ผู้เชี่ยวชาญมีลักษณะสำคัญหลายประการแตกต่างจากการระงับข้อพิพาททางเลือกรูปแบบอื่น แต่ก็สามารถนำมาปรับใช้ร่วมกันได้ในลักษณะเป็นกระบวนการเสริมของการเจรจา ไกล่เกลี่ยหรือประนอม ข้อพิพาท หรือการอนุญาโตตุลาการได้ การวินิจฉัยข้อเท็จจริงโดยผู้เชี่ยวชาญมีจุดเด่นในเรื่องความรวดเร็วของกระบวนการและสามารถบังคับตามคำวินิจฉัยของผู้เชี่ยวชาญได้ แต่มีจุดด้อยในเรื่องการบังคับตามคำวินิจฉัยในลักษณะระหว่างประเทศ ในต่างประเทศ พบว่า ประเทศอังกฤษและประเทศเยอรมันได้นำกระบวนการนี้มาใช้อย่าง แพร่หลาย ส่วนประเทศสหรัฐอเมริกานั้นนำกระบวนการนี้มาใช้อย่างจำกัดเฉพาะการประเมินมูลค่า ความเสียหายตามกรมธรรม์ประกันภัยเท่านั้น นอกจากนี้ หอการค้านานาชาติยังมีการให้บริการเกี่ยวกับการวินิจฉัยข้อเท็จจริงโดยผู้เชี่ยวชาญอีกด้วย สำหรับการวินิจฉัยข้อเท็จจริงโดยผู้เชี่ยวชาญภายใต้กฎหมายไทยนั้นประสบกับปัญหาและข้อจำกัดหลายประการ เนื่องจากประเทศไทยไม่มีบทบัญญัติรองรับเกี่ยวกับหลักการสำคัญของการวินิจฉัยข้อเท็จจริงโดยผู้เชี่ยวชาญไว้โดยเฉพาะ ถึงแม้ว่าอาจนำกฎหมายในปัจจุบันมาปรับใช้ได้บางเรื่องก็ตาม แต่ไม่อาจทำให้การวินิจฉัยข้อเท็จจริงโดยผู้เชี่ยวชาญดำเนินไปได้อย่างมีประสิทธิภาพและประสบผลตามความประสงค์ของคู่กรณี สมควรบัญญัติกฎหมายและออก ข้อบังคับเพิ่มเติม เผยแพร่ความรู้ ความเข้าใจแก่บุคคลและสถาบันที่เกี่ยวข้อง เพื่อทำให้กระบวนการนี้สามารถนำมาใช้ได้จริงและเกิดผลเป็นที่พอใจแก่คู่กรณี