บทบาทและสถานภาพของผู้รับจัดการขนส่งสินค้าระหว่างประเทศตามกฎหมายไทย

Abstract

ธุรกิจรับจัดการขนส่งสินค้าระหว่างประเทศ (Freight Forwarder) มีบทบาทสำคัญยิ่งต่อการพัฒนาเศรษฐกิจและการค้าระหว่างประเทศของไทยเพราะเป็นธุรกิจที่ทำการเชื่อมโยงธุรกิจในภาคการค้าและภาคการขนส่งทั้งหลายเข้าไว้ด้วยกัน เนื่องจากผู้รับจัดการขนส่งสินค้าระหว่างประเทศสามารถให้บริการในหลากหลายรูปแบบ จึงทำให้ผู้จัดการขนส่งระหว่างประเทศมีสถานภาพตามกฎหมายที่แตกต่างกัน โดยอาจมีสถานภาพเป็นทั้งตัวแทนของผู้ส่งหรือผู้รับตราส่ง หรือ ผู้ขนส่งทางบกภายใต้ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ผู้ขนส่งทางทะเลภายใต้พระราชบัญญัติการรับขนของทางทะเล พ.ศ. 2534 ผู้ประกอบการขนส่งต่อเนื่องภายใต้พระราชบัญญัติการขนส่งต่อเนื่องหลายรูปแบบ พ.ศ. 2548 และพัฒนาสู่ ผู้ให้บริการโลจิสติกส์ การพิจารณาสิทธิ หน้าที่ ความรับผิดของผู้รับจัดการขนส่งสินค้าระหว่างประเทศตามกฎหมายไทย จำต้องพิจารณาจากข้อเท็จจริงในแต่ละธุรกรรมที่ผู้รับจัดการขนส่งสินค้าให้บริการประกอบกับเอกสารที่ออกให้แก่ผู้ใช้บริการเป็นสำคัญ ซึ่งเป็นไปในแนวทางเดียวกับการพิจารณาสิทธิ หน้าที่ ความรับผิดตามกฎหมายของผู้รับจัดการขนส่งสินระหว่างประเทศในประเทศสหรัฐอเมริกา ขณะที่ประเทศอังกฤษ โดยสมาคมผู้รับจัดการขนส่งสินค้าระหว่างประเทศแห่งประเทศอังกฤษ (British International Freight Association (BIFA) ได้จัดทำเงื่อนไขมาตรฐานทางการค้า (Standard Trading Conditions 2004) เพื่อกำหนด สิทธิ หน้าที่ ความรับผิด ของผู้รับจัดการขนส่งสินค้าระหว่างประเทศต่อบุคคลที่เกี่ยวข้อง ส่วนประเทศฝรั่งเศสมีการจำแนกประเภทผู้รับจัดการขนส่งสินค้าระหว่างประเทศออกเป็น 2 ประเภท คือ Transitaire de transport อันมีสิทธิ หน้าที่ความรับผิดในฐานะตัวแทน และ Commissionnaire de Transport อันมีสิทธิ หน้าที่ความรับผิดในฐานะผู้ขนส่ง จากการศึกษาวิจัยผู้วิจัยเห็นควรให้จัดทำเงื่อนไขมาตรฐานทางการค้าฉบับใหม่ เพื่อกำหนดสิทธิ หน้าที่ความรับผิดของผู้รับจัดการขนส่งสินค้าระหว่างประเทศต่อการให้บริการในสภานภาพต่างๆ รวมถึงการรับรองสถานภาพของผู้รับจัดการขนส่งสินค้าระหว่างประเทศตามพระราชบัญญัติศุลกากร พ.ศ. 2469 เพื่อให้ผู้รับจัดการขนส่งสินค้าระหว่างประเทศสามารถปฏิบัติพิธีการศุลกากรได้อย่างถูกต้อง ทั้งผู้รับจัดการขนส่งสินค้าระหว่างประเทศที่ให้บริการในสถานภาพผู้ขนส่งทางทะเล (N-VOCC) ภายใต้พระราชบัญญัติการรับขนของทางทะเล พ.ศ. 2534 ควรได้รับสิทธิในการชำระภาษีมูลค่าเพิ่มในอัตราร้อยละ 0 เช่นเดียวกับผู้ขนส่งทางทะเล (VOCC) ที่ปฏิบัติการขนส่งด้วยตนเอง นอกจากนี้ภาครัฐควรออกกฎหมายในการกำกับดูแลธุรกิจรับจัดการขนส่งสินค้าระหว่างประเทศที่มีประสิทธิภาพอันจะสามารถสร้างมาตรฐานการให้บริการของผู้ประกอบการที่เป็นสากลซึ่งจะส่งผลดีแก่ทั้งผู้ประกอบการผู้บริโภคและภาพรวมทางเศรษฐกิจของประเทศต่อไป