สิ่งอำนวยความสะดวกในที่พำนักระยะยาวสำหรับผู้พิการ

Abstract

คนพิการเป็นประชากรกลุ่มหนึ่งในประเทศ ที่มีความแตกต่างจากประชากรทั่วไป โดยหมายความถึงคนที่มีความผิดปกติหรือบกพร่องทางร่างกาย ทางสติปัญญา หรือทางจิตใจ ในปัจจุบันประเทศไทยมีคนพิการประมาณ 680,000 คน คิดเป็นประมาณร้อยละ 1.08 ของประชากรทั้งประเทศ กรมโยธาธิการได้ออกกฎกระทรวงกำหนดสิ่งอำนวยความสะดวกในอาคารสำหรับผู้พิการหรือทุพพลภาพและคนชรา พ.ศ. 2548 มีผลบังคับใช้ ตั้งแต่วันที่ 1 กันยายน พ.ศ. 2548 กำหนดให้อาคารสถานพยาบาล อาคารที่ทำการราชการ รัฐวิสาหกิจ ที่มีพื้นที่เปิดให้บริการแก่บุคคลทั่วไปเกิน 300 ตารางเมตร และอาคารสำนักงาน โรงมหรสพ โรงแรม ห้างสรรพสินค้า ที่มีพื้นที่เปิดให้บริการแก่บุคคลทั่วไปเกิน 2,000 ตารางเมตร ต้องจัดสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับคนพิการในโครงการ การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ ศึกษาสภาพปัจจุบัน ปัญหาการใช้งานสิ่งอำนวยความสะดวกของผู้พิการ และเสนอแนวทางการปรับปรุงสิ่งอำนวยความสะดวก มีกลุ่มตัวอย่างที่พำนักระยะยาวในพื้นที่เมืองพัทยา ที่มีการก่อสร้างก่อนและหลังกฎกระทรวงมีผลบังคับใช้ โดยใช้การสำรวจสภาพสิ่งอำนวยความสะดวกในโครงการ สังเกตและสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้างผู้ใช้งาน และสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้างเจ้าหน้าที่บริหารโครงการ จากผลการศึกษาด้านสภาพทางกายภาพของสิ่งอำนวยความสะดวกเพื่อคนพิการพบว่าสิ่งอำนวยความสะดวกที่โครงการจัดให้แก่คนพิการส่วนใหญ่ไม่ตรงตามข้อกำหนดของกฎกระทรวง โดยโครงการที่ศึกษาทั้งหมด 8 โครงการ ติดตั้งราวจับของทางลาด และบันได โดยไม่มีระยะยื่น 250-300 มิลลิเมตร จากแนวสิ้นสุดของทางลาดและบันได ไม่มีการติดตั้งพื้นผิวต่างสัมผัส บริเวณด้านหน้าลิฟต์ บันได และทางเดินเชื่อม และไม่มีการติดตั้งสัญญาณเตือนภัยจากภายในห้องพัก และห้องน้ำสู่ภายนอก ด้านการใช้งานสิ่งอำนวยความสะดวกในโครงการของคนพิการ ส่วนใหญ่สามารถใช้งานได้ แต่ไม่สะดวกนัก และมีความต้องการให้ปรับปรุง 1)ทางลาด 2)ห้องน้ำ 3)ประตู 4)เคาท์เตอร์ 5)ที่จอดรถ ตามลำดับ ด้านผู้ประกอบการได้เห็นถึงประโยชน์จากการจัดสิ่งอำนวยความสะดวก และต้องการให้ภาครัฐช่วยทำการประชาสัมพันธ์การท่องเที่ยวสำหรับคนพิการเพิ่มขึ้น นอกเหนือจากมาตรการด้านภาษี การปรับปรุงสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับคนพิการ ควรปรับปรุงให้เป็นไปตามรูปแบบการใช้งานจริงของคนพิการ โดยคำนึงถึง 1)บริเวณภายนอกเพื่อให้เข้าถึงตัวอาคารได้สะดวก 2)การเข้าถึงอาคารเพื่อนำไปสู่การใช้บริการภายใน 3)สามารถใช้งาน และทำกิจกรรมภายในอาคารได้โดยสะดวก ซึ่งสัมพันธ์กับ ทฤษฎีการวิเคราะห์เส้นทางเดินทาง (Travel Chain Analysis) ควรมีการประชาสัมพันธ์และอบรมให้ความรู้แก่ผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง มีการสนับสนุนและตรวจสอบจากภาครัฐเพิ่มมากขึ้น เพื่อช่วยกระตุ้นให้ผู้ประกอบการจัดทำสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับคนพิการ ซึ่งจะเป็นประโยชน์ต่อผู้สูงอายุ เด็ก และสตรีมีครรภ์อีกด้วย