การควบคุมการใช้อำนาจขององค์กรวิชาชีพด้านกฎหมาย : ศึกษาเฉพาะกรณีสภาทนายความ

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีวัตถุประสงค์ศึกษาถึงการควบคุมการใช้อำนาจของสภาทนายความซึ่งมีสถานะเป็นหน่วยงานทางปกครอง เนื่องจากการกระทำทางปกครองต้องอยู่ภายใต้หลักความชอบด้วยกฎหมาย โดยได้ศึกษาเปรียบเทียบกับต่างประเทศ ได้แก่ ประเทศฝรั่งเศสและประเทศอังกฤษ จากการศึกษาพบว่า การควบคุมการใช้อำนาจของสภาทนายความมี 2 รูปแบบ คือ 1. การควบคุมโดยองค์กรภายในโดยมีรัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรมทำหน้าที่กำกับดูแลและพิจารณาอุทธรณ์ ซึ่งยังมีข้อจำกัดบางประการในการควบคุมการใช้อำนาจในรูปแบบดังกล่าว 2. การควบคุมโดยศาลปกครอง ศาลปกครองมีอำนาจควบคุมตรวจสอบความชอบด้วยกฎหมายของนิติกรรมทางปกครอง ได้แก่ กฎ และคำสั่งทางปกครองที่ออกโดยสภาทนายความ และนิติกรรมทางตุลาการของสภาทนายความ คือ คำวินิจฉัยชี้ขาดคดีมรรยาททนายความ สำหรับประเทศไทยศาลปกครองมีอำนาจควบคุมตรวจสอบเฉพาะดุลพินิจวินิจฉัยของสภาทนายความว่าได้ให้ลักษณะกฎหมายแก่ข้อเท็จจริงในคดีโดยถูกต้องหรือไม่ ศาลปกครองจะไม่ตรวจสอบดุลพินิจตัดสินใจเกี่ยวกับการกำหนดมาตรการลงโทษว่ามีความเหมาะสมหรือไม่ ในขณะที่ศาลสูงของประเทศอังกฤษและศาลอุทธรณ์ของประเทศฝรั่งเศสมีอำนาจควบคุมตรวจสอบทั้งดุลพินิจวินิจฉัยและดุลพินิจตัดสินใจของสภาทนายความ โดยผู้ศึกษาได้เสนอให้ที่ประชุมใหญ่ตุลาการในศาลปกครองสูงสุดประกาศกำหนดให้คณะกรรมการสภาทนายความมีฐานะเป็นคณะกรรมการวินิจฉัยข้อพิพาทซึ่งอยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลปกครองสูงสุด