ฤทธิ์ทางชีวภาพของพิโนสโทรบินจากกระชายเหลือง Boesenbergia pandurata ซึ่งเป็นสารยับยั้งวิถีสัญญาณของแคลเซียมใน Saccharomyces cerevisiae และฤทธิ์ต้านการเพิ่มจำนวนของเซลล์ไลน์มะเร็งของมนุษย์

Abstract

แคลเซียมไอออนเป็นสารส่งสัญญาณระดับที่สองในเซลล์ที่มีบทบาทสำคัญในการควบคุมการทำงานของเซลล์ยูแคริโอตในหลายกระบวนการตั้งแต่ในยีสต์ถึงมนุษย์ ในยีสตการกระตุ้นสัญญาณของแคลเซียมที่มากเกินไปก่อให้เกิดความผิดปกติในการเจริญเติบโตของเซลล์ โดยเกิดการยับยั้งกระบวนการแบ่งเซลล์ที่ระยะ G2 ในยีสต์สายพันธุ์กลาย ∆zds1 องค์ความรู้ดังกล่าววิธีการคัดกรองยาที่มีผลสัมฤทธิ์สูง เพื่อตรวจหาสารโมเลกุลขนาดเล็กที่เป็นตัวยับยั้งวิถีการส่งสัญญาณแคลเซียมจึงได้ถูกพัฒนาขึ้น งานวิจัยก่อนหน้าได้ใช้ระบบคัดกรองดังกล่าว เพื่อคัดกรองหาสารออกฤทธิ์จากสารสกัดสมุนไพรไทย และพบว่าพิโนสโทรบินซึ่งเป็นสารสกัดจากกระชายเหลืองสามารถยับยั้งวิถีการส่งสัญญาณของแคลเซียมในยีสต์ได้ สำหรับงานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อค้นหาโมเลกุลเป้าหมายของการออกฤทธิ์ของพิโนสโทรบิน ในวิถีการส่งสัญญาณของแคลเซียมในยีสต์ ผลการทดลองพบว่า พิโนสโทรบินสามารถช่วยบรรเทาการเจริญที่บกพร่องของเซลล์ยีสต์ อันเนื่องมาจากการกระตุ้นยีน SWE1 ได้ การวิเคราะห์หาระดับโปรตีนด้วยวิธีเวสเทิรน์บลอต แสดงให้เห็นว่าพิโนสโทรบินมีสมบัติในการยับยั้งการสะสมโปรตีน Swe1 ซึ่งอาศัยสื่อแคลเซียมในการสะสม และพบว่าพิโนสโทรบินที่ความเข้มข้น 1 มิลลิโมลาร์สามารถเร่งอัตราการสลายตัวของโปรตีน Swe1 และยังลดระดับการแสดงออกของยีน SWE1 ได้ นอกจากนี้ยังได้ตรวจสอบผลของพิโนสโทรบินต่อการอยู่รอดของเซลล์ไลน์มะเร็งของมนุษย์ทั้ง 12 ชนิด ได้แก่ A375 SW620 Kato III HepG2 BT474 MDA-MB-231 THP-1 HL-60 Jurkat HeLa Ca-Ski และ SiHa โดยตรวจสอบจำนวนเซลล์มะเร็งที่มีชีวิตเหลืออยู่ด้วยวิธี MTT proliferation assay ผลการทดลองพบว่า พิโนสโทรบินสามารถยับยั้งการเพิ่มจํานวนของเซลล์มะเร็ง Jurkat, A375, Kato III และ Ca-Ski ด้วยค่า IC50 56 67 86 และ 145 ไมโครโมลาร์ ตามลำดับ