ประสิทธิผลของการกำหนดรูปแบบการฟื้นฟูสมรรถภาพปอดที่บ้านโดยใช้เครื่องนับก้าวในผู้ป่วยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง

Abstract

วัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาประสิทธิผลของการกำหนดรูปแบบการฟื้นฟูสมรรถภาพปอดที่บ้านโดยใช้เครื่องนับก้าวในผู้ป่วยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังด้วยโปรแกรมที่กำหนดขึ้นเป็นระยะเวลา 8 สัปดาห์ เทียบกับการฟื้นฟูสมรรถถาพปอดที่บ้านแบบมาตรฐาน วิธีการวิจัย การวิจัยเชิงทดลองแบบสุ่มและมีกลุ่มทดลองแบบปกปิดในผู้ป่วยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังระดับความรุนแรงปานกลางถึงมากที่เข้ามารับการรักษาที่โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ อายุระหว่าง 40-80 ปี โดยแบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม ได้แก่กลุ่มที่ได้รับการฟื้นฟูสมรรถภาพปอดที่บ้านโดยใช้เครื่องนับก้าวและกลุ่มที่ได้รับการฟื้นฟูสมรรถภาพปอดที่บ้านแบบมาตรฐานเป็นระยะเวลา 8 สัปดาห์ ทั้ง 2 กลุ่มได้รับการตรวจทดสอบการเดิน 6 นาที สมรรถภาพปอด ประเมินอาการและคุณภาพชีวิต ทดสอบการออกกำลัง และเก็บข้อมูลจำนวนก้าวต่อวันเพื่อประเมินกิจกรรมทางกายก่อนและหลังเข้าร่วมโปรแกรม ใช้ค่าสถิติ unpaired t-test และ paired t-test ในการเปรียบเทียบผลการศึกษาระหว่างกลุ่มและภายในกลุ่ม ตามลำดับ ผลการศึกษา ผู้เข้าร่วมวิจัย 24 คน เพศชายร้อยละ 92 อายุเฉลี่ย 67.73 ปี (SD = 7.56) และค่า FEV1 เฉลี่ยร้อยละ 58.69 (SD = 13.55) หลังจากเข้าร่วมการฟื้นฟูสมรรถภาพปอดที่บ้านทั้งสองแบบแล้ว พบการเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญของระยะทางเดินทดสอบ 6 นาทีเฉลี่ย 24.17 เมตร (SD = 35.61, P < 0.01) และ 30.67 เมตร (SD = 29.03, P < 0.01) ในกลุ่มเครื่องนับก้าวและกลุ่มทดลอง ตามลำดับ แต่ระยะทางเดินทดสอบ 6 นาทีของทั้งสองกลุ่มเพิ่มขึ้นไม่ต่างกัน (P = 0.629) นอกจากนี้ยังพบการเพิ่มขึ้นของกิจกรรมทางกายอย่างมีนัยสำคัญ โดยในกลุ่มเครื่องนับก้าว, เพิ่มขึ้น 3107 ก้าว (SD = 1262, P < 0.01) และในกลุ่มทดลองเพิ่มขึ้น 3128 ก้าว (SD = 2129, P < 0.01) แต่ไม่พบความแตกต่างของผลการตรวจสมรรถภาพปอด อาการ คุณภาพชีวิต และความสามารถในการออกกำลัง (VO2max) สรุป การฟื้นฟูสมรรถภาพปอดที่บ้านโดยใช้เครื่องนับก้าวและกลุ่มควบคุมมีระยะทางเดินทดสอบ 6 นาทีและกิจกรรมทางกายโดยวัดด้วยจำนวนก้าวต่อวันเพิ่มขึ้นทั้งสองกลุ่ม แต่ยังไม่พบความแตกต่างระหว่างระยะทางเดินทดสอบ 6 นาทีที่เพิ่มขึ้นระหว่างกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม