ผลของการย่อยสลายเศษซากใบไม้ต่อการเคลื่อนย้ายฟอสฟอรัสในดิน

Abstract

ฟอสฟอรัสเป็นธาตุอาหารพืชที่กำหนดผลผลิตในเขตร้อนที่สำคัญมากธาตุหนึ่ง เพราะดินส่วนใหญ่มีความเป็นกรด ทำให้มีโอกาสตรึงฟอสฟอรัสได้สูงเป็นผลให้การเป็นประโยชน์ของฟอสฟอรัสต่ำ ในบริเวณที่เป็นป่าไม้การตรึงฟอสฟอรัสอาจเกิดได้ไม่มากนักเพราะฟอสฟอรัสส่วนใหญ่อยู่ในมวลชีวภาพ กลไกหลักที่จะหมุนเวียนฟอสฟอรัสสู่ดิน คือ การย่อยสลาย การศึกษาผลของการย่อยสลายเศษซากใบไม้ที่สำคัญ 5 ชนิด คือ ลัก ซ้อ มะขาม ขนุน และมะม่วงหิมพานต์ จากกระบวนการเกษตรที่มีความหลากหลายต่อการเปลี่ยนแปลงของฟอสฟอรัสในดิน โดยมีจุดประสงค์เพื่อศึกษาผลของอินทรีย์วัตถุจากย่อยสลายเศษซากใบไม้ชนิดต่างๆ ต่อความเป็นประโยชน์ของฟอสฟอรัสในดิน โดยใช้วิธีการวางถุงตาข่ายใส่เศษซากใบไม้โดยแต่ละถุงใส่เศษซากใบไม้หนัก 120 กรัม เก็บตัวอย่างทุก 2 เดือน เป็นเวลา 8 เดือน ผลการศึกษาพบว่า ปริมาณอินทรีย์วัตถุที่ได้จากการย่อยสลายไม่ได้มีผลต่อความเป็นประโยชน์ของฟอสฟอรัสโดยตรงแต่เชื่อว่าเป็นตัวขัดขวางการรวมตัวระหว่างอลูมินั่มกับฟอสฟอรัส ทำให้ฟอสฟอรัสรูปที่เป็นประโยชน์ปลดปล่อยออกมาสู่สารละลายในดินได้ ปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ในดิน ขึ้นอยู่กับปริมาณอลูมินั่มในดินโดยตรง และพบว่าเศษซากใบไม้ทั้ง 5 ชนิด มีระยะเวลาการย่อยสลายที่แตกต่างกันดังนี้ คือ ซ้อ 102 วัน, ลัก 146 วัน, มะม่วงหิมพานต์ 204 วัน, มะขาม 277 วัน และขนุน 350 วัน ผลดังกล่าวทำให้อินทรีย์วัตถุปลดปล่อยจากกระบวนการย่อยสลายของเศษซากใบไม้แต่ละชนิดไม่พร้อมกัน เมื่อรวมเศษซากใบไม้หลายชนิดเข้าด้วยกัน ทำให้อัตราและระยะเวลาในการปลดปล่อยอินทรีย์วัตถุไม่เท่ากันแต่มีความต่อเนื่องกัน จึงมีผลต่อการไปขัดขวางการรวมตัวระหว่างฟอสฟอรัสกับอลูมินั่มในดิน ทำให้ฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ในดินถูกปล่อยออกมาได้ตลอดเวลา