ปัญหากฎหมายเกี่ยวกับการรับช่วงสิทธิ

Abstract

การวิจัยครั้งนี้ มีจุดมุ่งหมายเพื่อทราบหลักเกณฑ์การรับช่วงสิทธิว่ามีอยู่อย่างไร ควรถือหลักอย่างไร และมีปัญหาอย่างไรบ้าง ผลการวิจัยพบว่า การับช่วงสิทธิ อาจแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท คือ การรับช่วงสิทธิอันเนื่องมาจากมีการใช้ค่าสินไหมทดแทนตัวทรัพย์ซึ่งเป็นวัตถุแห่งหนี้อย่างหนึ่ง และการรับช่วงสิทธิอันเนื่องมาจากมีการใช้หนี้แทนลูกหนี้อีกอย่างหนึ่ง สำหรับการรับช่วงสิทธิในกรณีหลังนั้น มีทฤษฎีหรือวัตถุประสงค์ เพื่อคุ้มครองบุคคลภายนอกผู้เข้าใช้หนี้ให้แก่เจ้าหนี้แทนลูกหนี้ ดังนั้น ผู้รับช่วงสิทธิจึงได้สิทธิของเจ้าหนี้ไปเท่าที่ตนต้องเสียไปให้แก่เจ้าหนี้เท่านั้น จะเรียกมากกว่านั้นไม่ได้ ส่วนการรับช่วงสิทธิในกรณีแรก มีลักษณะพิเศษ คือ มีทฤษฎี หรือวัตถุประสงค์เพื่อคุ้มครองฝ่ายเจ้าหนี้เป็นสำคัญ โดยการรับช่วงสิทธิเป็นเพียงเครื่องจูงใจลูกหนี้ให้รีบใช้หนี้แทนแก่เจ้าหนี้เท่านั้น และหนี้ที่ใช้ไปกับหนี้ที่ได้รับช่วงมานั้นเป็นหนี้คนละสายแยกกัน ต่างจากการรับสิทธิในกรณีหลังที่มีหนี้เพียงสายเดียว ดังนั้น ผู้รับช่วงสิทธิจะได้สิทธิของเจ้าหนี้ไปเพียงใด จึงไม่จำเป็นต้องถือหลักดังกล่าวข้างต้น แต่ถือหลักว่า หากตนใช้หนี้ของตนครบถ้วนแล้ว ก็ย่อมได้สิทธิในหนี้อีกสายหนึ่งครบถ้วนตามหลักเกณฑ์ของกฎหมายด้วย แต่ถ้าตนใช้หนี้ของตนเพียงบางส่วนก็ย่อมจะได้สิทธิในหนี้อีกสายหนึ่งแต่บางส่วนเป็นสัดส่วนกัน ซึ่งหากหนี้ทั้งสองสายมีมูลค่าไม่เท่ากัน ผู้รับช่วงสิทธิอาจได้สิทธิที่มีมูลค่ามากหรือน้อยกว่ามูลค่าที่ตนต้องเสียไปก็ได้ ดังนั้น หลักการรับช่วงสิทธิทั้งสองกรณีนี้จึงมิใช่หลักเดียวกัน ดังที่มีผู้เข้าใจโดยทั่วไป