การวางแผนพัฒนาศูนย์ชุมชนชานเมืองเชียงใหม่ : กรณีศึกษาชุมชนสันทราย

Abstract

แนวทางหนึ่งในการแก้ปัญหาการกระจุกตัวของกิจกรรมทางเศรษฐกิจของเมืองใหญ่ คือการพัฒนาระบบเมืองจากศูนย์กลางเดียวให้เป็นเมืองหลายศูนย์กลาง ซึ่งแนวทางนี้เป็นแนวทางพัฒนาระบบเมืองเชียงใหม่ปัจจุบัน ในการศึกษาครั้งนี้จึงมีวัตถุประสงค์หลักคือ การหารายละเอียดของการพัฒนาที่จะตอบรับแผนการสร้างศูนย์ชุมชนชานเมืองเชียงใหม่ ให้สามารถพัฒนาขึ้นมาอย่างเป็นผลตามนโยบายที่กำหนด โดยการแก้ไข หรือบรรเทาเงื่อนไขที่มีผลต่อการพัฒนา ซึ่งแบ่งออกเป็นสองประเภท คือ เงื่อนไขทางธรรมชาติ และ เงื่อนไขด้านสาธารณูปโภค – สาธารณูปการ โดยเงื่อนไขทางธรรมชาติ ที่มีผลกระทบต่อพื้นที่ศึกษา คือ ภัยน้ำท่วม และภัยที่เกิดจากแผ่นดินไหว ส่วนเงื่อนไขด้านสาธารณูปโภค – สาธารณูปการ คือ ถนน ประปา ไฟฟ้า โทรศัพท์ อันเป็นโครงสร้างพื้นฐานทั่วไป โดยนำเงื่อนไขทั้งสองประเภท มาทำการวิเคราะห์ด้วยวิธี Threshold Analysis เพื่อหาเงื่อนไขในการพัฒนา แล้วจำแนกเงื่อนไขเป็นสามระดับ คือ เงื่อนไขในการพัฒนามาก ปานกลาง และน้อย ตามลำดับ จากนั้นนำไปพิจารณาร่วมแผนการใช้ประโยชน์ที่ดินชุมชนสันทราย เพื่อที่จะตรวจสอบระดับเงื่อนไขที่มีผลต่อการใช้ประโยชน์ที่ดินในแต่ละประเภท ผลการศึกษาพบว่า เงื่อนไขในการพัฒนาระดับมาก และปานกลาง อยู่ในพื้นที่ที่มีการใช้ที่ดินแบบเข้มข้น หรือประเภทที่ดินที่มีความหนาแน่นค่อนข้างมาก คือ การใช้ที่ดินเพื่อการพาณิชยกรรม และที่อยู่อาศัยหนาแน่นปานกลาง เป็นส่วนใหญ่ ดังนั้นแนวทางแก้ไข โดยยังคงบทบาทหลักของการใช้ที่ดินแต่ละประเภทคือ การจัดแบ่งเขต(Zoning)ย่อย ในการใช้ประโยชน์ที่ดินแต่ละประเภทให้สอดคล้องกับระดับเงื่อนไขในการพัฒนา โดยทำการควบคุมความหนาแน่นในแต่ละเขตย่อยที่มีเงื่อนไขต่างๆกัน ให้มีความหนาแน่นที่เหมาะสมและมีพื้นที่โล่งว่างให้มากขึ้น ซึ่งการควบคุมความหนาแน่น และการเพิ่มพื้นที่โล่งว่างนี้ ได้ใช้มาตรการควบคุมประเภทการใช้ประโยชน์ที่ดิน พื้นที่และอาคาร และการพัฒนาโครงข่ายถนนให้เป็นระบบสอดคล้องกัน ตลอดจนทำการจัดหาสาธารณูปโภค – สาธารณูปการ ให้แก่พื้นที่ ตามระดับและความจำเป็นของเงื่อนไขที่ปรากฏ