บทบาทของหนังสือพิมพ์ไทยในการวางกรอบอุดมการณ์ทางสังคมในกรณีการนำเสนอข่าววัดพระธรรมกาย

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวทางในการนำเสนออุดมการณ์โดยสื่อมวลชนไทยในหน้าหนังสือพิมพ์ว่า มีการนำเสนออุดมการณ์ในรูปแบบใด ระหว่างการเป็นผู้นำเสนออุดมการณ์หลักกลุ่มที่ส่งเสริมอำนาจรัฐ หรือการเป็นเวทีอิสระในการนำเสนอุดมการณ์ในทุกรูปแบบ รวมถึงศึกษาด้วยว่าแนวทางในการนำเสนออุดมการณ์ด้งกล่าวมีความสัมพันธ์ต่อแนวทางในการนำเสนอแหล่งข่าวและแนวทางในการอ้างเหตุผลในข่าวด้วยหรือไม่ อย่างไร โดยยกกรณีวัดพระธรรมกายเป็นตัวอย่างในการศึกษา งานวิจัยชิ้นนี้เปรียบเทียบเนื้อหาข่าวที่นำเสนอประเด็นซึ่งแฝงนัยยะทางอุดมการณ์ทั้ง 2 กลุ่ม คือ ประเด็นซึ่งแฝงนัยยะทางอุดมการณ์ส่งเสริมอำนาจรัฐและประเด็นซึ่งแฝงนัยยะทางอุดมการณ์ไม่ส่งเสริมอำนาจรัฐอำนาจรัฐ รวมไปถึงความสัมพันธ์ที่มีต่อแนวทางในการนำเสนอแหล่งข่าวและแนวทางในการอ้างเหตุผลในข่าว โดยศึกษาเนื้อหาข่าววัดพระธรรมกายของหนังสือพิมพ์ไทย 5 ฉบับ ได้แก่ ไทยรัฐ เดลินิวล์ ไทยโพลต์ มติชน และข่าว สด ทุกฉบับ ทุกวัน ตั้งแต่เดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2541 ถึงเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2542 ผลจากการวิจัย พบว่าหนังสือพิมพ์ไทยมีแนวทางในการนำเสนออุดมการณ์ในกลุ่ม ส่งเสริมอำนาจรัฐมากกว่าการเป็นเวทีอิสระในการนำเสนออุดมการณ์ในทุกรูปแบบ นอกจากนี้ผลการวิจัยยังพบว่า แนวทางการนำเสนออุดมการณ์ดังกล่าวมีความสัมพันธ์ต่อแนวทางในการนำเสนอแหล่งข่าวที่จะสร้างผลบวกกับอุดมการณ์ในกลุ่มส่งเสริมอำนาจรัฐมากกว่า และมีความสัมพันธ์ต่อแนวทางในการอ้างเหตุผลทำให้มีการใช้การอ้างเหตุผลที่ไม่รัดกุม เพื่อสนับสนุนแนวทางการนำเสนออุดมการณ์ด้วย