นัยทางกฎหมายที่สำคัญของกรณีพิพาทเรื่องแร่ใยหินภายใต้องค์การการค้าโลก

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีวัตกุประสงค์เพื่อศึกษาว่า คำตัดสินในคดีพิพาทเรื่องแร่ใยหินภายใต้องค์การการค้าโลก มีผลเปลี่ยนแปลงหลักเกณฑ์การบังคับใช้มาตรา XX (b) ของแกตต์อย่างไร จากการศึกษาพบว่าคำตัดสินนั้นมีประเด็นสำคัญในการพิจารณาหลายประการ ทั้งประเด็นการบังคับใช้ตามมาตรา XX(b) โดยตรง และประเด็นอื่นที่เกี่ยวเนื่อง กล่าวคือ (1) การตีความคำว่า “ผลิตภัณฑ์ที่เหมือนกัน" ตามมาตรา II1:4 (2) การทำให้เสียหรือเสื่อมไปซึ่งสิทธิประโยชน์ตามมาตรา XXIII:1(b) และ (3) ประเด็นเรื่องข้อบังคับทางเทคนิคตามข้อตกลง TBT โดยคำตัดสินในประเด็นทั้งหลายข้างต้นยังคงใช้หลักเกณฑ์เช่นเดียวกับคำตัดสินที่มีข้อเท็จจริงเหมือนกันที่ผ่านมา เพียงแต่มีการขยายความมากขึ้น กล่าวคือ ในกรณีมาตรา XX(b) ได้มีการขยายความคุ้มครองชีวิตและสุขอนามัยของมนุษย์โดยให้รวมทั้งผู้บริโภคและบุคคลในภาคการผลิตด้วย นอกจากนั้นองค์กรอุทธรณ์ ยังให้ข้อสังเกตว่าในการพิจารณาความเหมือนกันของผลิตภัณฑ์นั้น ควรจะใช้หลักเกณฑ์ 4 ประการมาพิจารณาประกอบ ซึ่งต่างจากแนวคำตัดสินในคดีก่อน และของคณะกรรมการวินิจฉัยข้อพิพาทในคดีนี้ว่าให้พิจารณาเพียงประเด็นเดียวก็พอ อย่างไรก็ตาม จากการศึกษากรณีศึกษานี้ ทำให้ทราบถึงแนวการในการปรับใช้หลักเกณฑ์พื้นฐานขององค์การการค้าโลกให้เป็นไปตามวัตถุประสงค์ของหลักการการค้าเสรี เพื่อเป็นแนวทางในการกำหนดนโยบายทางการค้าระหว่างประเทศของประเทศไทยในกรณีหากไทยจะออกมาตรการ ภายในอันมีผลเป็นการกีดกันทางการค้า