การศึกษาการจัดการเรียนการสอนศิลปศึกษาของครูต้นแบบตามแนวปฏิรูปการเรียนรู้

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาการจัดการเรียนการสอนศิลปศึกษาของครูต้นแบบตามแนวปฏิรูปการเรียนรู้ กลุ่มตัวอย่างประชากรที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วยครูต้นแบบศิลปศึกษาที่ได้รับคัดเลือกในปีการศึกษา 2541 -2543 จำนวน 12 คน นักวิชาการศิลปศึกษา จำนวน 29 คน และครูศิลปศึกษา จำนวน 30 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบสัมภาษณ์และแบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลโดย การหาค่าร้อยละ ค่ามัชฌิมเลขคณิต ( X ̅ ) ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่าการจัดการเรียนการสอนศิลปศึกษาของครูต้นแบบตามแนวปฏิรูปการเรียนรู้แบ่งเป็น 6 ด้าน ดังนี้ ด้านการเตรียมการสอน ครูต้นแบบศิลปศึกษา ศึกษาวิเคราะห์หลักสูตร ทำแผนการจัดการเรียนรู้ เตรียมเนื้อหา สื่อ การเรียนรู้และเตรียมการด้านการวัดและประเมินผล มิวิสัยทัศน์กว้างไกล 2) ด้านการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ครูต้นแบบศิลปศึกษาส่วนใหญ่มิรูปแบบการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ เน้นประสบการณ์จริงที่หลากหลาย นำหลายทฤษฎี มาประยุกต์และบูรณาการและบูรณาการสอดแทรกคุณธรรม จริยธรรม ในการจัดการเรียนรู้ 3) ด้านการผลิตและเลือกใช้สื่อการเรียนรู้ ครูต้นแบบศิลปศึกษา ใช้ผลิตภัณฑ์หรือวัสดุที่มีในท้องถิ่น รวมทั้งสื่อธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม และสื่อการเรียนรู้ประเภทวัสดุของจริง ที่เป็นผลิตภัณฑ์ภูมิปัญญาท้องถิ่น และให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการผลิตและเลือกใช้สื่อการเรียนรู้ 4) ด้านการวัดและประเมินผล ครูต้นแบบศิลปศึกษามีรูปแบบการวัดและประเมินผลตามสภาพจริง ใช้รูปแบบการประเมินที่หลากหลาย เพื่อให้ทราบพัฒนาการของ ผู้เรียน ให้ผู้เรียนประเมินตนเองเพื่อนประเมินเพื่อน ส่วนผู้ปกครองและชุมชน มีส่วนร่วมในการประเมินบางครั้ง 5) ด้านการจัดปัจจัยส่งเสริมกระบวนการเรียนรู้ครูต้นแบบศิลปศึกษาจัดบรรยากาศ สภาพแวดล้อมส่งเสริมการเรียนรู้ จัดป้ายนิเทศ ข่าวสารทางด้านศิลปะ ทั้งในและนอกห้องเรียน โดยผู้เรียนมีส่วนร่วมในการจัดตกแต่งห้องเรียน มีการวางแผนให้นักเรียนได้ศึกษาค้นคว้าจากแหล่งเรียนรู้ต่าง ๆ โดยเน้นความเป็นท้องถิ่นและความเป็นไทย 6) ด้านการประสานความร่วมมือเพื่อจัดการเรียนรู้ ครูต้นแบบศิลปศึกษา บูรณาการวิชาศิลปศึกษากับครูผู้สอนรายวิชาอื่น มีการชี้แจงให้ผู้ปกครองและชุมชนรับทราบเกี่ยวกับนโยบายการจัดการเรียนการสอนในการประชุมผู้ปกครอง รวมทั้งมีการเชิญหน่วยงานของรัฐบาล เอกชนและผู้ปกครองที่เป็นภูมิปัญญาท้องถิ่น ร่วมเป็นวิทยากรในการจัดการเรียนรู้ในบางโอกาส ครูต้นแบบมีความตั้งใจและอุทิศเวลาในการทำงานด้านการสอน เลียสละกำสังกาย กำลังทรัพย์เพื่อพัฒนาผู้เรียนตลอดเวลาเป็นผู้ใฝ่รู้ พัฒนาตนเองโดยเข้ารับการอบรม สัมมนาเพื่อสร้างภูมิความรู้ใหม่ ๆ ให้ตนเอง เป็นวิทยากรในการถ่ายทอดความรู้ให้แก่สังคมและชุมชนอยู่เสมอ ใช้ความรู้ทางจิตวิทยาในการจัดการเรียนการสอน เป็นผู้มีมนุษยสัมพันธ์ที่ดีกับชุมชนและองค์กร ท้องถิ่น เข้าร่วมกิจกรรมกับท้องถิ่นอย่างสม่ำเสมอ จัดการเรียนการสอนที่เชื่อมโยงกับภูมิปัญญาท้องถิ่นและศิลปวัฒนธรรมไทย รวมทั้งการทำนุบำรุง วัฒนธรรมในบริบทอื่น ๆ เช่น การอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมพื้นบ้าน การแต่งกายด้วยผ้าไทย เป็นต้น ทางด้านความคิดเห็นของนักวิชาการศิลปศึกษาและครูศิลปศึกษา เกี่ยวกับการจัดการเรียนการสอนศิลปศึกษาของครูต้นแบบพบว่า ด้านการเตรียมการสอน ด้านการผลิตและเลือกใช้สื่อการเรียนรู้ ด้านการวัดและการประเมินผล ด้านการประสานความร่วมมือเพื่อจัดการเรียนรู้ นักวิชาการศิลปศึกษาและครูศิลปศึกษามิความเห็นด้ายในระดับมาก ด้านการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ นักวิชาการศิลปศึกษาและครูศิลปศึกษามีความเห็นด้วยในระดับมากที่สุด ด้านการจัดปัจจัยส่งเสริมกระบวนการเรียนรู้ นักวิชาการศิลปศึกษามีความเห็นด้วยในระดับมากที่สุด ครูศิลปศึกษามีความเห็นด้วยในระดับมาก