การใช้อนุญาโตตุลาการช่วยแก้ปัญหาข้อพิพาทในงานก่อสร้างของภาครัฐ

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความเหมาะสมของการนำกระบวนการอนุญาโตตุลาการเข้ามาช่วยในการแก้ปัญหาข้อพิพาทที่เกิดขึ้นในงานก่อสร้างที่มีภาครัฐ/รัฐวิสาหกิจเป็นคู่สัญญา เพื่อทำการศึกษาและวิเคราะห์ปัญหาต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในการใช้กระบวนการอนุญาโตตุลาการ และนำเสนอแนวทางในการปฏิบัติที่เหมาะสมและเป็นธรรมกับคู่พิพาท การศึกษาทำโดยการรวบรวมข้อมูลจากงานวิจัย บทความทางวิชาการ วารสารจากทั้งในและต่างประเทศ ตัวอย่างกรณีพิพาทจากสำนักงานอนุญาโตตุลาการ ทำการสัมภาษณ์อนุญาโตตุลาการและนิติกรของสถาบันอนุญาโตตุลาการ คู่พิพาทที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งเข้าร่วมเป็นผู้สังเกตการณ์ใน กระบวนการอนุญาโตตุลาการ เพื่อทำการศึกษาการใช้กระบวนการทั้งในภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติ เพื่อช่วยในการค้นหาปัญหา สาเหตุ และอุปสรรคที่เกิดขึ้นจริง เพื่อใช้เป็นแนวทางในการวิเคราะห์และเสนอแนะแนวทางที่เหมาะสมในการปรับปรุงการแก้ปัญหาข้อพิพาทในงานก่อสร้างที่มีภาครัฐ/รัฐ วิสาหกิจเป็นคู่กรณีให้เกิดความเหมาะสมยิ่งขึ้น จากการศึกษาพบว่าการนำระบบอนุญาโตตุลาการเข้ามาช่วยแก้ปัญหาข้อพิพาทในงานก่อสร้างของภาครัฐ/รัฐวิสาหกิจยังมีปัญหาและอุปสรรค เนื่องจากมีปัจจัยหลายอย่างซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นปัญหาของทางภาครัฐตั้งแต่การเริ่มที่จะใช้กระบวนการ ความสามารถที่ไม่เท่าเทียมกันของคู่พิพาท การเลือก คณะอนุญาโตตุลาการ ความไม่เข้าใจหลักของกระบวนการอนุญาโตตุลาการ สืบเนื่องไปจนถึงการทำคำชี้ขาดที่คู่กรณีไม่ยอมปฏิบัติตาม ซึ่งปัญหาต่าง ๆเหล่านี้เป็นผลทำให้การใช้กระบวนการอนุญาโตตุลาการไม่มีประสิทธิภาพเท่าที่ควร ดังนั้นจึงได้เสนอแนะแนวทางการปรับปรุงแก้ไขที่อาจสามารถช่วยแก้ปัญหาและอุปสรรคที่เกิดขึ้น เพื่อให้กระบวนการอนุญาโตตุลาการเกิดประสิทธิภาพและความเป็นธรรมกับคู่พิพาททุกฝ่ายมากยิ่งขึ้น