รูปแบบการสื่อสารในครอบครัวที่ใช้ระบบการเรียนการสอนแบบโฮมสคูล

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบการสื่อสารภายในครอบครัวที่มีพ่อแม่เป็นผู้จัดการการเรียนการสอนให้แก่ลูก หรือที่เรียกว่า “โฮมสคูล" โดยใช้ทฤษฎีรูปแบบการสื่อสารภายในครอบครัว และทฤษฎี การแสวงหาข่าวสารเป็นกรอบในการวิเคราะห์กระบวนการแสวงหาข้อมูลข่าวสารของครอบครัวที่จะนำมาช่วยในการจัดการเรียนการสอน กาศึกษาวิจัยได้ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ โดยมีระยะเวลาในการเก็บข้อมูลรวม 4 เดือน การได้มาซึ่งผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 3 ครอบครัว ได้มาด้วยความสมัครใจและเป็นครอบครัวที่มีการจัดการเรียนการสอนให้แก่ลูกของตนมาแล้วอย่างน้อย 1 ปี เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลคือกรอบแบบสัมภาษณ์เชิงและการสังเกตการณ์แบบมีส่วนร่วม ผลการวิจัยพบว่า รูปแบบการสื่อสารภายในครอบครัวเป็นแบบประนีประนอม คือ ผู้เป็นพ่อ แม่ให้ความสำคัญกับการปฏิบัติตนตามขนบประเพณี และแบบแผนอันดีงามของสังคม แต่ในขณะเดียวกันก็มีความ ยืดหยุ่นและให้ความสำคัญต่อพัฒนาการทางความคิดของเด็ก เพื่อให้กล้าพูด กล้าแสดงออกด้วยการใช้เหตุผลอย่างอิสระการเรียนการสอนจะเน้นความสนใจของผู้เรียนเป็นสำคัญด้วยมีความเชื่อมั่นต่อศักยภาพในการพัฒนาของเด็กที่จะบูรณาการองค์ความรู้ต่าง ๆ จากสิ่งแวดล้อมรอบตัวทั้งที่ได้รับจากสื่อบุคคลและธรรมชาติ แหล่งสำคัญที่ให้ข้อมูลข่าวสารแก่พ่อแม่โฮมสคูลเพื่อนำมาช่วยในการจัดการเรียนการสอน คือ กลุ่มบุคคล ทั้งที่เป็นครอบครัวโอมสคูลอื่น ๆ และกลุ่มบุคคลที่มีความรู้ความชำนาญเฉพาะด้านที่เป็นเหมือนครูผู้สอนและถ่ายทอดความรู้ให้แก่เด็ก ปัจจุบัน สิ่งที่พ่อแม่โฮมสคูล ต้องการได้รับการสนับสนุนจากทางภาครัฐ คือ การประกาศใช้กฎกระทรวงที่จะออกมามีบทบาทในการสนับสนุนและพัฒนารูปแบบหลักสูตรและวิธีการประเมินผลสัมฤทธิ์ในตัวเด็ก เพื่อให้คนในสังคมเกิดการยอมรับว่าการเรียนการสอนแบบโฮมสคูลเป็นการศึกษาอีกทางเลือกหนึ่งของสังคมไทย