ปัจจัยทางเศรษฐกิจสังคมที่มีผลต่อการใช้ประโยชน์ทรัพยากรป่าไม้ : ศึกษากรณีชุมชนรอบป่าดงนาทาม จังหวัดอุบลราชธานี

Abstract

การศึกษาปัจจัยทางเศรษฐกิจสังคมที่มีผลต่อการใช้ประโยชน์ทรัพยากรป่าไม้ ใช้กรอบของตัวแปร 6 ตัว ได้แก่ อาชีพ รายได้ ระดับการศึกษา กรรมสิทธิ์ในที่ดิน ระยะเวลาการอาศัยอยู่ในชุมชน และการให้ความร่วมมือในการอนุรักษ์ทรัพยากรส่วนรวม โดยศึกษาชุมชนที่อยู่รอบป่าดงนาทาม อำเภอศรีเมืองใหม่ และอำเภอโขงเจียม จังหวัดอุบลราชธานี ซึ่งได้สุ่มตัวอย่างประชากร 200 ครัวเรือนจากประชากรทั้งหมด 775 ครัวเรือน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ แบบสอบถาม การค้นคว้าจากเอกสารที่เกี่ยวข้อง การสังเกตทั่วไป การสัมภาษณ์อย่างไม่เป็นทางการ และการสัมภาษณ์เจาะลึก ในการวิเคราะห์ข้อมูลได้ใช้ค่าเฉลี่ยร้อยละและโปรแกรมคอมพิวเตอร์สำเร็จรูป SPSS ในการวิเคราะห์ข้อมูลโดยมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 สมมุติฐานของการวิจัยคือ 1. หัวหน้าครัวเรือนที่มีอาชีพเกี่ยวกับการเกษตรจะมีการใช้ประโยชน์ทรัพยากรป่าไม้มากกว่าหัวหน้าครัวเรือนที่มีอาชีพไม่เกี่ยวกับการเกษตร 2. ครัวเรือนที่มีรายได้สูงจะมีการใช้ประโยชน์ทรัพยากรป่าไม้น้อยกว่าครัวเรือนที่มีรายได้ต่ำ 3. หัวหน้าครัวเรือนที่มีระดับการศึกษาสูงกว่าจะมีการใช้ประโยชน์ทรัพยากรป่าไม้น้อยกว่าหัวหน้าครัวเรือนที่มีระดับการศึกษาต่ำกว่า 4. ครัวเรือนที่มีกรรมสิทธิ์ในที่ดินจะมีการใช้ประโยชน์ทรัพยากรป่าไม้น้อยกว่าครัวเรือนที่ไม่มีกรรมสิทธิ์ในที่ดิน 5. ครัวเรือนที่มีระยะเวลาอาศัยอยู่ในชุมชนมากจะมีการใช้ประโยชน์ทรัพยากรป่าไม้มากกว่าครัวเรือนที่มีระยะเวลาอาศัยอยู่ในชุมชนน้อย 6. ครัวเรือนที่ให้ความร่วมมือในการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้จะมีการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรป่าไม้น้อยกว่าครัวเรือนที่ไม่ให้ความร่วมมือในการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ จากการศึกษาพบว่าผลการวิจัยเป็นไปตามสมมุติฐานที่ตั้งไว้ทุกข้อ