ผลของโปรแกรมการสนับสนุนความรู้ของผู้ดูแลต่อภาระการดูแลของผู้ดูแลและการฟื้นสภาพของผู้ป่วยบาดเจ็บที่สมอง

Abstract

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลองมีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบผลของโปรแกรมการสนับสนุนความรู้ของผู้ดูแลต่อภาระการดูแลของผู้ดูแลและการฟื้นสภาพของผู้ป่วยบาดเจ็บที่สมอง กลุ่มตัวอย่างคือผู้ดูแลและผู้ป่วยบาดเจ็บที่สมองที่เข้ารับการรักษาในหอผู้ป่วยกึ่งวิกฤตศัลยกรรมประสาท หอผู้ป่วยอุบัติเหตุเหตุและฉุกเฉินโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ จำนวน 40 ครอบครัว กลุ่มควบคุมได้รับการพยาบาลตามปกติ ในขณะที่กลุ่มทดลองได้รับการพยาบาลตามปกติร่วมกับโปรแกรมการสนับสนุนความรู้ของผู้ดูแลผู้ป่วยบาดเจ็บที่สมอง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือโปรแกรมการสนับสนุนความรู้ของผู้ดูแลผู้ป่วยบาดเจ็บที่สมองที่สร้างขึ้นจากแนวคิดของ Gerber (2005) และ Orem (1991) ประกอบด้วย 1. การสร้างสัมพันธภาพกับผู้ป่วยและผู้ดูแล 2. การให้ผู้ดูแลมีส่วนร่วมในการวางแผนการปฏิบัติกิจกรรมแก่ผู้ป่วย 3. การสนับสนุนและการให้ความรู้แก่ผู้ดูแล ประกอบด้วยการฟื้นฟูสภาพด้านการรับความรู้สึกและการฟื้นฟูสภาพด้านการเคลื่อนไหว รวม 14 วัน และ 4. การประเมินผลการฝึกทักษะด้วยแบบประเมินการฟื้นสภาพผู้ป่วยบาดเจ็บที่สมองของ Rapport et al (1982) ซึ่งได้ผ่านการตรวจสอบความตรงตามเนื้อหาจากผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน 5 ท่าน และหาค่าความเที่ยงของการสังเกต (Interrater reliability) เท่ากับ 0.83 และ 0.85 ตามลำดับ และประเมินการรับรู้ภาระผู้ดูแลของผู้ดูแลด้วยแบบประเมินที่ดัดแปลงมาจาก Oberst (1990) ซึ่งได้ผ่านการตรวจสอบความตรงตามเนื้อหาจากผู้ทรงคุณวุฒิและหาค่าความเที่ยงสัมประสิทธิ์อัลฟาครอนบาคเท่ากับ .92 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานและการทดลองที ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ การรับรู้ภาระการดูแลของผู้ดูแลภายหลังได้รับโปรแกรมฯของกลุ่มทดลองมีค่าต่ำกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และการรับรู้ภาระผู้ดูแลของผู้ดูแลกลุ่มที่ได้รับโปรแกรมฯต่ำกว่ากลุ่มที่ได้รับการพยาบาลตามปกติอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 การฟื้นสภาพของผู้บาดเจ็บที่สมองภายหลังได้รับโปรแกรมฯดีกว่าก่อนได้รับโปรแกรมฯอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และการฟื้นสภาพของผู้ป่วยบาดเจ็บที่สมองในกลุ่มที่ได้รับโปรแกรมฯดีกว่ากลุ่มที่ได้รับการพยาบาลตามปกติอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05