ผลของการปรับปรุงดินด้วยหญ้าแฝกและระดับน้ำต่อผลผลิตข้าวและการปลดปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์จากนาข้าว

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการปรับปรุงดินด้วยหญ้าแฝกและระดับน้ำต่อผลผลิตของข้าวและฟลักซ์ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์จากนาข้าวในบริเวณศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทรายอันเนื่องมาจากพระราชดำริ อำเภอชะอำ จังหวัดเพชรบุรี ทำการวิจัยทั้งหมดจำนวน 4 แปลง โดยออกแบบการทดลองแบบสุ่มตลอดที่ประกอบด้วย 2 ปัจจัย ได้แก่ 1) การปรับปรุงดิน โดยแปลงที่ปรับปรุงดินด้วยหญ้าแฝก (ปลูกหญ้าแฝก 500 วัน แล้วไถกลบ) และแปลงที่ไม่ได้ปรับปรุงดินด้วย หญ้าแฝก (ทำนาข้าว 3 ฤดูกาลเพาะปลูก ใช้ปอเทืองเป็นปุ๋ยพืชสดทุกครั้งหลังการเก็บเกี่ยวในระยะเวลา 50 วัน แล้วไถกลบ) และ 2) การจัดการน้ำ 2 ระดับ คือ 5 และ 10 ซม. ใช้ระยะเวลาการปลูกข้าว 117 วัน ทำการศึกษาการเจริญเติบโต ผลผลิตข้าว และเก็บตัวอย่างก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์มาวิเคราะห์ทั้งช่วงเวลากลางวันและกลางคืน โดยวิธี Static Closed Chamber Technique ผลการศึกษา พบว่า ผลผลิตของข้าวในแปลงที่ปรับปรุงดินด้วยหญ้าแฝก (411.4 กก./ไร่) มีผลผลิตของข้าวสูงกว่าแปลงที่ไม่ได้ปรับปรุงดินด้วยหญ้าแฝก (370.8 กก./ไร่) ส่วนการศึกษาระดับน้ำในนาข้าว พบว่า แปลงที่มีระดับน้ำ 5 ซม. (398.1 กก./ไร่) สูงกว่าแปลงที่มีระดับน้ำ 10 ซม. (384.1 กก./ไร่) ตามลำดับ สำหรับฟลักซ์ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ตลอดฤดูกาลเพาะปลูก พบว่า แปลงที่ปรับปรุงดินด้วยหญ้าแฝก มีค่าฟลักซ์ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์สูงกว่าแปลงที่ไม่ได้ปรับปรุงดินด้วยหญ้าแฝก และแปลงที่มีระดับน้ำ 5 ซม. มีค่าฟลักซ์ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์สูงกว่าแปลงที่มีระดับน้ำ 10 ซม. ซึ่งมีผลเช่นเดียวกับการเจริญเติบโตและผลผลิตของข้าว สำหรับผลการศึกษาความสัมพันธ์ของฟลักซ์ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ พบความสัมพันธ์ในเชิงบวกกับ ความสูง ความยาวราก และมวลชีวภาพรวมของข้าว และฟลักซ์ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์มีความสัมพันธ์ในเชิงลบกับจำนวนต้นต่อพื้นที่ของข้าว อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ จากผลการศึกษาชี้ให้เห็นว่าการที่ปรับปรุงดินด้วยหญ้าแฝกเป็นวิธีที่ดีในการเพิ่มการเจริญเติบโตและผลผลิตของข้าวในพื้นที่ขาดความอุดมสมบูรณ์