การประเมินผลมาตรการปฏิรูประบบบริหารเวชภัณฑ์ในโรงพยาบาล สังกัดกองโรงพยาบาลภูมิภาค กระทรวงสาธารณสุข

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อประเมินผลมาตรการปฏิรูประบบบริหารเวชภัณฑ์ในโรงพยาบาล ตามแผนแม่บทการพัฒนาสุขภาพดีด้วยต้นทุนต่ำ (พ.ศ.2541) โดยศึกษาผลตามตัวชี้วัดผลการดำเนินการ 4 ประเด็นมาตรการ เมื่อนำมาตรการปฏิรูประบบบริหารเวชภัณฑ์ ไปปฏิบัติของโรงพยาบาล ในสังกัดกองโรงพยาบาลภูมิภาค กระทรวงสาธารณสุข โดยเปรียบเทียบผลการดำเนินการกับเกณฑ์ที่กำหนด โดยใช้ข้อมูลที่โรงพยาบาลได้รายงานส่งให้ กองโรงพยาบาลภูมิภาค และศึกษาผลกระทบของมาตรการดังกล่าว โดยใช้แบบการประเมินผลเป็นแบบสอบถาม ที่ผู้วิจัยสร้างและทดสอบแล้ว ผลการศึกษาจากแบบสอบถามที่ได้ดำเนินการจัดส่งให้หัวหน้ากลุ่มงานเภสัชกรรม โรงพยาบาล 92 แห่ง ได้รับตอบกลับร้อยละ 89 พบว่าความเห็นที่เห็นด้วยมากได้แก่ 1)มาตรการจัดหายาต้องกำหนดเกณฑ์ในการคัดเลือกเวชภัณฑ์ให้เหมาะสมชัดเจน 2).มาตรการให้มีการติดตามและประเมินผลการใช้ยาในโรงพยาบาลโดยเฉพาะกลุ่มยาที่มีราคาแพง หรือเสี่ยงต่อการเกิดพิษหรืออาการไม่พึงประสงค์ และให้ความคิดเห็นไม่เห็นด้วยมาก ได้แก่มาตรการให้โรงพยาบาลจัดหายาหลักแห่งชาติโดยใช้เงินบำรุง ส่วนมาตรการอื่น ๆ ผู้ตอบแบบสอบถามให้ความคิดเห็นไม่แน่ใจ ผลจากข้อมูลทุติยภูมิ หลังจากประกาศมาตรการแล้วประมาณ 6 เดือน พบว่า 1)มาตรการเรื่องจำนวนบัญชีรายการยา พบว่ามีโรงพยาบาลที่ดำเนินการได้ 86 แห่ง คิดเป็นร้อยละ 93.4 2)สัดส่วนจำนวนรายการยาหลักแห่งชาติในบัญชีรายการยา ได้ 37 แห่ง คิดเป็นร้อยละ 40.2 3)โรงพยาบาลที่ใช้เงินบำรุงจัดหายาหลักแห่งชาติตามเกณฑ์ที่กำหนดได้ 5 แห่งคิดเป็น ร้อยละ 10.0 4)มาตรการสำรองยามีโรงพยาบาลที่สามารถทำได้ 24 แห่งคิดเป็น ร้อยละ 64.8 (มีค่าเฉลี่ย 1.7 เดือน) และ 5)มาตรการจัดหายาร่วมไม่พบว่ามีโรงพยาบาลใดดำเนินการได้ตามตัวซี้วัด ผลดังกล่าว ผลลัพท์ของมาตรการปฏิรูประบบบริหารเวชภัณฑ์ในภาพรวมเป็นไปตามเกณฑ์ที่กำหนดไว้เพิ่มมากขึ้นตามระยะเวลา และจากการประเมินผลกระทบที่ผู้ปฏิบัติงานได้รับโดยตรงตอบเป็นคะแนนความคิดเห็นส่วนใหญ่ไม่แน่ใจ ควรที่จะให้ลำดับความสำคัญของมาตรการ และกำหนดระยะเวลาแล้วเสร็จของแต่ละมาตรการให้ชัดเจน