การประยุกต์ใช้ระบบสารสนเทศทางภูมิศาสตร์เพื่อการประเมินศักยภาพ ทรัพยากรน้ำและที่ดิน บริเวณลุ่มน้ำสะแกกรัง ประเทศไทย

Abstract

การประยุกต์ใช้ระบบสารสนเทศทางภูมิศาสตร์ เพื่อการประเมินศักยภาพทรัพยากรน้ำและที่ดินบริเวณลุ่มน้ำสะแกกรัง ช่วยลดเวลาในการศึกษาและวิเคราะห์ในขั้นตอนต่าง ๆ ให้น้อยลงและช่วยให้ผลการศึกษามีความละเอียดถูกต้องมากขึ้น นอกจากนี้ยังช่วยในการวิเคราะห์ข้อมูลและแสดงผลภาพเชิงพื้นที่และเชื่อมโยงสถานการณ์การเปลี่ยนแปลงของพื้นที่ในภาพรวมได้ชัดเจนยิ่งขึ้น จากการศึกษาทรัพยากรที่ดิน โดยการวิเคราะห์สภาพการเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดินจากข้อมูลจากดาวเทียมในพ.ศ.2533 และ พ.ศ.2540 และพิจารณาเปรียบเทียบกับคุณสมบัติและความเหมาะสมของดินในการปลูกพืชเศรษฐกิจเบื้องต้น ซึ่งจัดทำโดยกรมพัฒนาที่ดินพบว่าพื้นที่ลุ่มน้ำสะแกกรังมีการขยายตัวของพื้นที่เกษตรรุกเข้าไปในพื้นที่ป่าไม้ซึ่งมีความลาดชันไม่เหมาะที่จะทำการเกษตร การเพิ่มขึ้นของพื้นที่การเกษตรส่งผลให้ปริมาณการใช้น้ำรวมในพื้นที่ลุ่มน้ำสูงขึ้น เนื่องจากการใช้น้ำด้านการเกษตรเป็นภาคการใช้น้ำสูงที่สุดเมื่อพิจารณาเปรียบเทียบกับภาคการใช้น้ำด้านอื่น ๆ และจากการประเมินปริมาณน้ำท่าโดยใช้สมการเชิงเส้นตรงอย่างง่ายของความสัมพันธ์ระหว่างน้ำฝนและน้ำท่าในฤดูแล้งของลุ่มน้ำสาขาห้วยแม่วงก์ พบว่ามีปริมาณน้ำท่าน้อยกว่าปริมาณความต้องการใช้น้ำในพื้นที่ลุ่มน้ำซึ่งอาจส่งผลให้เกิดการขาดแคลนน้ำได้โดยเฉพาะในช่วงฤดูแล้ง ดังนั้นจึงควรมีการปรับปรุงสภาพการใช้ที่ดินทางการเกษตรและปรับแผนการปลูกพืชให้เหมาะสมกับศักยภาพของพื้นที่รวมทั้งมีการจัดการทรัพยากรน้ำอย่างมีประสิทธิภาพเพื่อความสมดุลในการพัฒนาการเกษตรในพื้นที่ลุ่มน้ำในอนาคต