บทบาทรัฐสภาไทยในการตรากฎหมาย : ศึกษาบทบาทคณะราษฎรในกระบวนการนิติบัญญัติระหว่าง พ.ศ. 2475-2489

Abstract

การวิจัยครั้งนี้ มีจุดประสงค์เพื่อศึกษาถึงบทบาทของรัฐสภาไทยในการตรากฎหมาย โดยศึกษาบทบาทคณะราษฎรในกระบวนการนิติบัญญัติระหว่าง พ.ศ. 2475 -2489 ซึ่งเป็นช่วงเวลา ตั้งแต่ คณะราษฎรยึดอำนาจเปลี่ยนแปลงการปกครอง จนถึงเวลาที่คณะราษฎรสิ้นสุดอำนาจลง ผลการศึกษาพบว่า นับตั้งแต่คณะราษฎรยึดอำนาจเปลี่ยนแปลงการปกครองในปี พ.ศ. 2475 เป็นต้นมา คณะราษฎรได้ทำการทุกวิถีทางที่จะเข้ามาครอบงำองค์กรทางการเมืองตามระบอบประชาธิปไตยที่กลุ่มของตนได้สถาปนาขึ้น คือ รัฐสภา และคณะรัฐมนตรี ทำให้คณะราษฎรเป็นกลุ่มการเมืองที่มีอิทธิพลมากที่สุดในกระบวนการนิติบัญญัติในช่วงดังกล่าว ดังนั้น ลักษณะเนื้อหา และวัตถุประสงค์ของกฎหมายที่ตราโดยรัฐสภาไทยระหว่าง พ.ศ. 2475 - 2489 ส่วนใหญ่จึงเป็นไปเพื่อการรักษาและสืบทอดอำนาจทางการเมืองของคณะราษฎร ในขณะเดียวกันก็มีการตรากฎหมายออกมาเพื่อทำลายศัตรูหรือผู้ที่มีแนวความ คิดแตกต่างให้พ้นไปจากเวทีทางการเมือง จนในที่สุดคณะราษฎรก็กลายเป็นกลุ่มการเมืองเพียงกลุ่มเดียวที่มีอำนาจอย่างแท้จริง นอกจากนี้ยังพบว่า บริบททางการเมืองการปกครอง เศรษฐกิจ สังคม โครงสร้าง และองค์ประกอบของรัฐสภาและระบบราชการ ก็เป็นปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อลักษณะเนื้อหาและกระบวนการนิติบัญญัติของรัฐสภาในช่วงดังกล่าวด้วย ผลการศึกษาทำให้ทราบว่า รูปแบบรัฐสภาเดียวที่มีสมาชิกมาจากการแต่งตั้งทั้งหมด ตามรัฐธรรมนูญฉบับที่ 1 หรือสมาชิกมาจากการเลือกตั้งและแต่งตั้งอย่างละเท่า ๆ กัน ตามรัฐธรรมนูญ ฉบับที่ 2 เป็นรูปแบบรัฐสภาที่เปิดโอกาสให้กลุ่มที่มีอำนาจทางการเมือง ซึ่งก็คือคณะราษฎร เข้ามาครอบงำรัฐสภาและกระบวนการนิติบัญญัติได้ง่าย และการที่รัฐสภามีเพียงสภาเดียว ก็เป็นสาเหตุ สำคัญที่ทำให้เกิดการเผชิญหน้ากันระหว่างพระมหากษัตริย์กับรัฐสภา จนทำให้พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงสละราชสมบัติในเวลาต่อมา