โครงสร้างและบทบาทหน้าที่ของสถานีวิทยุสถาบันการศึกษา

Abstract

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อการศึกษาถึงลักษณะความสัมพันธ์ของโครงสร้างและการดำเนินงานของสถานีวิทยุสถาบันการศึกษา และเพื่อวิเคราะห์ผลกระทบของโครงสร้างและการดำเนินงานที่มีต่อการแสดงบทบาทของสถานวิทยุสถาบันการศึกษา โดยในที่นี้ทำการศึกษาเฉพาะสถานีวิทยุสถาบันการศึกษา 3 สถานี ได้แก่ สถานวิทยุมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ สถานีวิทยุกระจายเสียงมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และสถานีวิทยุแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โดยการวิเคราะห์เอกสาร และแถบบันทึกเสียงรายการ สัมภาษณ์แบบเจาะลึก และการสังเกตการณ์ ผลการวิจัยพบว่า สถานีวิทยุสถาบันการศึกษาทั้ง 3 สถานี มีโครงสร้างและการดำเนินงานในลักษณะที่แตกต่างกัน และเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ ซึ่งการเปลี่ยนแปลงดังกล่าวขึ้นอยู่กับผู้บริหารมหาวิทยาลัยในแต่ละยุคสมัย โดยสถานีวิทยุมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และสถานีวิทยุกระจายเสียงมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มุ่งเน้นที่การตอบสนองต่อความต้องการของมหาวิทยาลัยในขณะที่สถานีวิทยุแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ไม่เพียงแต่ตอบสนองนโยบายของมหาวิทยาลัยอย่างเดียว แต่ในขณะเดียวกันยังต้องตอบ สนองต่อความต้องการของสังคม นอกจากนี้ โครงสร้างและการดำเนินงานที่เปลี่ยนแปลงไปยังส่งผลให้ทั้ง 3 สถานีมีบทบาทที่เปลี่ยนแปลงไปเช่นกัน โดยสถานีวิทยุมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์พยายามที่จะรักษาบทบาทในการเผยแพร่ความรู้ทางด้านการเกษตรแก่ประชาชน แต่ด้วยความจำเป็นทางด้านรายได้ ทำให้สถานีต้องเน้นบทบาทในการให้ความบันเทิงมากขึ้น ในขณะที่สถานวิทยุกระจายเสียงมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์เน้นหนักไปที่บทบาทในการเป็นห้องฝึกปฏิบัติการทางด้านวิทยุกระจายเสียงของนักศึกษา ซึ่งเป็นวัตถุประสงค์หลักของสถานี ทำให้สถานีลดความสำคัญของบทบาทในด้านอื่น ๆ ลง ส่วนสถานีวิทยุแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มีบทบาทที่เปลี่ยนแปลงไปตามนโยบายและวัตถุประสงค์ของสถานีอย่างเด่นชัด โดยได้ปรับเปลี่ยนบทบาทของตนเองเป็นทั้ง สถานีวิทยุเพื่อการศึกษาและสถานีที่เป็นสื่อมวลชนอาชีพเพิ่มขึ้น