สถานะทางกฎหมายของสะพานมิตรภาพไทย-ลาว

Abstract

การวิจัยนี้มีจุดมุ่งหมายที่จะศึกษา และวิเคราะห์หลักกฎหมายตามที่ปรากฏในสนธิสัญญาต่าง ๆ และทางปฏิบัติของนานาชาติ (state practice) ในเรื่องสะพานระหว่างประเทศตลอดจนสนธิสัญญาที่กล่าวถึงเรื่องอื่นที่ใกล้เคียงกับเรื่องสะพานระหว่างประเทศ เช่น เรื่องอุโมงค์ระหว่างประเทศ โดยจะศึกษาเปรียบเทียบกับสนธิสัญญาดังกล่าว กับความตกลงว่าด้วยสะพานมิตรภาพไทย-ลาว ว่าสะพานมิตรภาพแห่งนี้มีบทบัญญัติที่สอดคล้องกับสนธิสัญญาอื่น และแนวทางปฏิบัติของนานาชาติหรือมีลักษณะที่แตกต่างกันอย่างไร ผลของการวิจัยพบว่าสถานะทางกฎหมายของสะพานมิตรภาพไทย-ลาวไม่ปรากฎว่ามี สถานะทางกฎหนายที่เป็นพิเศษ เพราะความตกลงระหว่างรัฐบาลแห่งราชอาณาจักรไทย กับรัฐบาลแห่งสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาวว่าด้วยสะพานมิตรภาพไทย-ลาวยังคงยึดถือตามแนวทางปฏิบัติ ของนานาชาติเพียงแต่ก็มีความแตกต่างกันบ้างในบางกรณี อย่างไรก็ตามระบบกฎหมายที่เกี่ยวกับสะพานระหว่างประเทศถึงแม้จะมีทางปฏิบัติของนานาชาติที่สอดคล้องและมีทิศทางไปในแนวทางเดียวกันอยู่บ้าง แต่ก็ปรากฏว่าทางปฏิบัติของนานาชาติเองก็มีแนวทางที่แตกต่างกันไปอันเป็นผลทำให้ไม่สามารถสรุปทางปฏิบัติที่แน่นอนตายตัว ดังนั้นจึงกล่าวได้ว่ายังไม่ปรากฎว่ามีหลักกฎหมายจารีตประเพณีระหว่างประเทศที่ถือว่าเป็นกฎหมายที่มีผลใช้บังคับได้โดยทั่วไปในเรื่องที่เกี่ยวกับสะพาน ระหว่างประเทศ และคงมีแต่เพียงแนวโน้มในทางปฏิบัติของนานาชาติ ซึ่งเป็นเพียงทางปฏิบัติที่อาจ กลายเป็นกฎหมายจารีตประเพณีระหว่างประเทศต่อไปได้ในอนาคตเท่านั้น ซึ่งก็ไม่เป็นการตัดสิทธิของรัฐที่เกี่ยวข้องที่จะทำสนธิสัญญาที่มีลักษณะเป็นการยกเว้น และเปลี่ยนแปลงหลักกฎหมายเหล่านั้น โดยตกลงกันให้ใช้หลักการอื่นขึ้นมาแทนที่ในลักษณะที่เป็นกฎหมายที่อยู่ในรูปของสนธิสัญญา (Conventional Law) ดังนั้นแนวทางปฏิบัติที่จะนำมาใช้เป็นแนวทางในการกำหนดการแบ่งเขตอำนาจรัฐบนสะพานของประเทศไทย กับประเทศเพื่อนบ้านซึ่งจะก่อสร้างขึ้นในอนาคต ปรากฏว่าแนวทางปฏิบัติของนานาชาติที่ละเว้นโดยไม่กล่าวถึงเส้นแบ่งเขตอำนาจรัฐบนสะพานน่าที่จะเป็นวิธีการที่เหมาะสมสำหรับประเทศไทย