ผลของการให้ความรู้และคำปรึกษาแก่ผู้ป่วยนอกที่มีภาวะหัวใจวาย ณ โรงพยาบาลเลิดสิน

Abstract

การศึกษาผลของการให้ความรู้และคำปรึกษาแก่ผู้ป่วยนอกที่มีภาวะหัวใจวาย ณ โรงพยาบาลเลิดสินเป็นการวิจัยแบบทดลอง โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการให้ความรู้และคำปรึกษาแก่ผู้ป่วยนอกที่มีภาวะหัวใจวายโดยเภสัชกร ในต้านความรู้เกี่ยวกับการรักษาภาวะหัวใจวายและพฤติกรรมการใช้ยา ความร่วมมือในการใช้ยา และคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย ในการวิจัยได้เก็บข้อมูลจากผู้ป่วยนอกที่มีภาวะหัวใจวายซึ่งมาตรวจรักษาที่คลินิกโรคหัวใจระหว่างเดือนตุลาคม 2543 ถึงเดือนมีนาคม 2544 รวมทั้งสิ้น 61 ราย โดยสุ่มตัวอย่างแบ่งผู้ป่วยเป็น 2 กลุ่ม คือกลุ่มควบคุมและกลุ่มทดลอง ผู้ป่วยกลุ่มควบคุมจำนวน 30 รายจะไต้รับบริการตามปกติ ในขณะที่ผู้ป่วยกลุ่มทดลองจำนวน 31 รายจะได้รับความรู้เกี่ยวกับภาวะหัวใจวายและการรักษาเป็นกลุ่มย่อยครั้งละ 15 นาที และได้รับคำปรึกษาการใช้ยาเป็นรายบุคคล เปรียบเทียบผลจากการเก็บข้อมูลก่อนการให้ความรู้และโทรศัพท์สอบถามผู้ป่วยหลังการให้ความรู้ประมาณ 25 วันโดยใช้แบบสอบถามชุดเดียวกัน ผลการศึกษาหลังจากให้ความรู้แก่ผู้ป่วยพบว่า ต้านความรู้เกี่ยวกับการรักษาภาวะหัวใจวายและพฤติกรรมการใช้ยา ซึ่งแบ่งออกเป็น 3 หมวดคือ หมวดโรคและภาวะทรุดลงของโรค หมวดปัจจัยเสี่ยงและการดูแลสุขภาพ และหมวดพฤติกรรมการใช้ยา ผู้ป่วยกลุ่มทดลองมีคะแนนความรู้สูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.01) ทั้ง 3 หมวด เมื่อพิจารณาจากระดับความรู้ซึ่งแบ่งตามคะแนนเป็นความรู้ระดับดี ระดับปานกลาง และระดับตํ่า พบว่าผู้ป่วยกลุ่มทดลองมีความรู้ระดับดีเพิ่มขึ้นจาก ร้อยละ 39 เป็นร้อยละ 77 ระดับตํ่าลดลงจากร้อยละ 22 เหลือร้อยละ 3 ในขณะที่กลุ่มควบคุมความรู้ ระดับดีเพิ่มขึ้นจากร้อยละ 30 เป็นร้อยละ 39 แต่ความรู้ระดับตํ่ากลับเพิ่มขึ้นจากร้อยละ 17 เป็นร้อยละ 22 ต้านความร่วมมือในการใช้ยาพิจารณาจากวิธีการนับเม็ดยาพบว่า ผู้ป่วยกลุ่มทดลองมีความร่วมมือในการใช้ยามากกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.01) เมื่อประเมินปัญหาของความไม่ร่วมมือในการใช้ยาจากแบบคัดกรองการใช้ยาพบว่า ผู้ป่วยกลุ่มทดลองมีปัญหาความไม่ร่วมมือในการใช้ยาลดลงมากกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.01) ผลการประเมินคุณภาพชีวิตโดยใช้แบบประเมิน SF-12 Health Survey พบว่าคะแนนคุณภาพชีวิตต้านสุขภาพจิตของกลุ่มทดลองสูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.01) แต่คะแนนคุณภาพชีวิตต้านสุขภาพกายแตกต่างกันอย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ ผลการศึกษาทั้งหมดสรุปไต้ว่า การให้ความรู้และคำปรึกษาแก่ผู้ป่วยนอกที่มีภาวะหัวใจวายโดยเภสัชกร ทำให้ผู้ป่วยมีความรู้ที่ดีขึ้นเกี่ยวกับการรักษาภาวะหัวใจวายและพฤติกรรมการใช้ยา มีความร่วมมือในการใช้ยา และส่งเสริมคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพจิตของผู้ป่วยให้ดีขึ้นได้