ความผิดฐานขัดขืนหมายหรือคำสั่งของศาล : กรณีศึกษาพยานบุคคลในคดีอาญา

Abstract

ความสำคัญในการดำเนินคดีอาญา คือ การค้นหาความจริงว่าข้อเท็จจริงในคดีนั้นเป็นอย่างไร เพื่อนำไปปรับเข้ากับตัวบทกฎหมาย และวินิจฉัยคดีนั้นต่อไป สิ่งที่จะทำให้การดำเนินคดีอาญา เป็นไปด้วยความยุติธรรมและบรรลุผลนั้น คือ พยานหลักฐาน ไม่ว่าจะเป็นพยานเอกสาร พยานวัตถุ หรือพยานบุคคล โดยเฉพาะพยานบุคคลซึ่งเป็นพยานที่สำคัญมากในคดีอาญา เพราะเป็นพยานที่สามารถถ่ายทอดข้อเท็จจริงออกมาทั้งหมดได้โดยการเบิกความ ซึ่งถือเป็นหน้าที่ของประชาชนทุกคนที่จะต้องให้ ความร่วมมือกับรัฐ ในการไปให้ถ้อยคำหรือเบิกความที่ศาลในฐานะพยานบุคคล โดยรัฐมีเครื่องมือใช้บังคับคับพยานที่ขัดขืนหมายหรือคำสั่งของศาลให้มาให้ถ้อยคำหรือให้มาเบิกความ ได้แก่ ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 170 ความผิดฐานขัดขืนหมายหรือคำสั่งของศาล เจตนารมณ์ของบทบัญญัติ มาตรานี้มุ่งคุ้มครองรัฐในการแสวงหาความจริงแห่งคดี โดยมีวัตถุประสงค์ของการลงโทษเพื่อยับยั้งหรือ ข่มขู่ให้บุคคลเกิดความเกรงกลัวต่อโทษจะได้ไม่กล้าฝ่าฝืน และต้องการให้อัตราโทษมีความสัมพันธ์กับการกระทำความผิด กล่าวคือ ความผิดร้ายแรงมาก อัตราโทษมาก ความผิดร้ายแรงน้อย อัตราโทษน้อย แต่จากการพิจารณาองค์ประกอบความผิดตาม มาตรา 170 จะเห็นได้ว่าความผิดฐานนี้มิได้บัญญัติรายละเอียดจำแนกความร้ายแรงของความผิดแต่อย่างใด และการกำหนดโทษก็ไม่ได้แบ่งระดับอัตราโทษ ตามความร้ายแรงของคดีที่พยานได้ขัดขืนหมายหรือคำสั่งของศาล เพื่อให้เป็นไปตามเจตนารมณ์ของบทบัญญัติมาตรานี้ หากได้มีการบัญญัติถึงรายละเอียด ในการจำแนกความร้ายแรงของความผิด ให้เป็นไปตามวัตถุประสงค์ของการลงโทษเพื่อยับยั้งหรือข่มขู่ ที่ จะมีผลต่อการยับยั้งการกระทำความผิดได้ต่อเพื่ออัตราโทษจะต้องได้สัดส่วนกับการกระทำความผิดหรือมากกว่า และใด้มีการบังคับใช้กฎหมายตามมาตรานี้โดยคำนึงถึงเจตนารมณ์ของกฎหมายแล้ว จะนำมาซึ่งการดำเนินกระบวนการพิจารณาคดีอาญาได้ด้วยความยุติธรรม และบรรลุผลมากขึ้น เพื่อประโยชน์ แก่กระบวนการยุติธรรมต่อไป