กรณีมายาเกวซ : ศึกษาการตัดสินนโยบายในภาวะวิกฤตการณ์

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีจุดมุ่งหมายที่จะศึกษาถึงปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการตัดสินใจของรัฐบาลไทยในเหตุการณ์มายาเกวซ โดยมีสมมุติฐานว่า การเปลี่ยนแปลงในโครงสร้างอำนาจรัฐ การเข้าใจสถานการณ์ (perception) ของผู้ตัดสินใจ และบทบาทของกลุ่มนอกระบบราชการเป็นปัจจัยสำคัญต่อการตัดสินใจของรัฐบาลในกรณีวิกฤตการณ์มายาเกวซ จากการศึกษาพบว่าถึงแม้ปัจจัยด้านการเมืองระหว่างประเทศจะเป็นปัจจัยที่ไม่อาจละเลยได้เพราะการเข้าใจสถานการณ์ของผู้กำหนดนโยบายนั้น ส่วนหนึ่งก็เนื่องมาจากการเปลี่ยนแปลงในสภาวะแวดล้อมภายนอก อีกทั้งการที่รัฐบาลแสดงความประนีประนอมกับสหรัฐฯ ในที่สุดนั้น ก็เป็นผลอย่างสำคัญจากปัจจัย เรื่องระบบพันธมิตรกับสหรัฐฯ แต่ปัจจัยที่สำคัญที่สุดต่อการกำหนดนโยบายของรัฐบาลก็คือ ปัจจัยด้านการเมืองภายใน กล่าวคือ การเปลี่ยนแปลงในโครงสร้างอำนาจรัฐหลังเหตุการณ์ 14 ตุลาคม 2516 ซึ่งทำให้มีผู้นำเป็นพลเรือนแทนที่ฝ่ายทหารและกลุ่มผู้นำเหล่านี้ได้มีทัศนะการมองความสัมพันธ์กับสหรัฐต่างจากรัฐบาลทหาร อีกทั้งยังมีความต้องการทางการเมืองต่างออกไปด้วยขณะเดียวกัน เหตุการณ์ 14 ตุลาคมก็ได้ทำให้การเมืองไทยมีลักษณะเสรีมากที่สุดครั้งหนึ่งซึ่งทำให้กลุ่มพลังการเมืองต่าง ๆ ได้มีบทบาทอย่างกว้างขวางต่อการกำหนดนโยบายของรัฐบาลในขณะนั้นอันรวมถึงในเหตุการณ์นี้ด้วย เพราะฉนั้น จึงสรุปได้ว่าการศึกษาดังกล่าวยืนยันและสนับสนุนสมมติฐานของวิทยานิพนธ์ฉบับนี้