ข้อจำกัดทางกฎหมายของการจัดการทรัพย์สินเพื่อบุคคลอื่นในการทำ ธุรกรรมทางการเงินและแนวทางแก้ไข

Abstract

ธุรกรรมทางการเงินบางประเภทที่เกี่ยวข้องกับการจัดการทรัพย์สินเพื่อประโยชน์ของบุคคลอื่น มีประเด็นปัญหาทางกฎหมายเกี่ยวกับการแบ่งแยกทรัพย์สินระหว่างผู้จัดการทรัพย์สิน และผู้เป็นเจ้าของทรัพย์สินที่แท้จริง (ได้แก่นักลงทุน) เนื่องจากตามกฎหมายไทยซึ่งใช้ระบบกุฎหมาย Civil Law ไม่ยอมรับหลักการความเป็นเจ้าของทรัพย์สินชิ้นเดียวโดยบุคคลหลายรายในลักษณะที่ไม่ใช่กรรมสิทธิ์ร่วม หากผู้จัดการทรัพย์สินล้มละลาย ทรัพย์สินซึ่งอยู่ในความครอบครองของผู้จัดการทรัพย์สินอาจถูกบังคับชาระหนี้โดยเจ้า พนักงานพิทักษ์ทรัพย์ได้ ในบางประเทศได้แก่ อังกฤษ และสหรัฐอเมริกาที่ใช้ระบบกฎหมาย Common Law ได้มีการพัฒนาระบบทรัสต์มาใช้เพื่อรองรับและคุ้มครองผู้รับประโยชน์ โดยใช้หลัก Equity ในขณะที่ประเทศไทย ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1686 ซึ่งบัญญัติการห้ามก่อตั้งทรัสต์ไว้ และหลักกฎหมายทรัสต์ตามระบบ Common Law ก็ไม่อาจเข้ากันได้กับระบบกฎหมายไทยในเรื่องหลักกรรมสิทธิ์ ดังนั้น วิทยานิพนธฉบับนี้จึงมุ่งหมายที่จะให้ทราบถึงแนวคิดของระบบกฎหมายทรัสต์ตามระบบ Common Law และชี้ให้เห็นถึงข้อจากัดของกฎหมายไทยในการจัดการทรัพย์สินเพื่อบุคคลอื่นในการทำธุรกรรมทางการเงิน และการนำแนวคิดของทรัสต์มาประยุกต์ใช้ รวมทั้งได้เสนอแนะแนวทางแก้ไข โดยได้ศึกษาเทียบเคียงระบบกฎหมายทรัสต์ของประเทศญี่ปุ่นซึ่งเป็นระบบ Civil Law เช่นเดียวกับประเทศ ไทยเป็นแนวทางในการร่างกฎหมายที่เป็นลายลักษณ์อักษรโดยใช้บังคับเฉพาะธุรกรรมทางการเงินเท่านั้น หรืออาจจะใช้เป็นข้อมูลเบื้องต้นในการค้นคว้าวิจัยในอนาคต