การวิเคราะห์โครงสร้างตลาดและอุปสงค์ของการประกันชีวิตในประเทศไทย

Abstract

ศึกษาโครงสร้างตลาด พฤติกรรมด้านราคาและไม่ใช่ราคาของผู้ประกอบการ ในการเปลี่ยนแปลงเงื่อนไขของอุปสงค์ของผู้บริโภค และปัจจัยที่มีผลต่ออุปสงค์ของการประกันชีวิตในประเทศไทย โดยวิเคราะห์เชิงพรรณนาประกอบสถิติอย่างง่าย และใช้แบบจำลองทางเศรษฐกิจสำหรับการศึกษาปัจจัย ที่มีผลต่ออุปสงค์ของการประกันชีวิตในประเทศไทย โดยศึกษาภาพรวมทั้งธุรกิจ จำแนกตามผู้ประกอบการรายใหญ่ และจำแนกตามผู้ประกอบการรายเล็ก โดยใช้แบบจำลอง Time Series Data ข้อมูลรายไตรมาส ปี พ.ศ. 2536-2545 โดยวิธีการประมาณสมการ Ordinary Least Square ผลการศึกษาด้านโครงสร้างตลาดพบว่า ธุรกิจประกันชีวิตมีลักษณะเป็นตลาดที่มีผู้แข่งขันน้อยราย โดยพบว่ามีการกระจุกตัวอยู่ในระดับสูง อย่างไรก็ตามมีแนวโน้มการกระจุกตัวลดลง ส่วนผลการศึกษาด้านพฤติกรรมการแข่งขัน พบว่าธุรกิจประกันชีวิตในประเทศไทยมักใช้กลยุทธ์ด้านการพัฒนารูปแบบ และความหลากหลายของผลิตภัณฑ์ และกลยุทธ์ด้านช่องทางการจัดจำหน่ายผ่านตัวแทนประกันชีวิต ในขณะที่กลยุทธ์ด้านราคา และการส่งเสริมการตลาดในรูปแบบต่างๆ ไม่เป็นที่นิยมสำหรับผู้ประกอบการ ผลการศึกษาปัจจัยที่มีผลต่ออุปสงค์ของการประกันชีวิตในประเทศไทย พบว่าปัจจัยด้านเศรษฐกิจ ได้แก่ รายได้ รายจ่ายภาครัฐในส่วนสวัสดิการสังคม ปัจจัยด้านไม่ใช่ราคา ได้แก่ ค่าบำเหน็จ มีผลต่อการประกันชีวิตอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติและเป็นไปตามสมมติฐานและทฤษฎี โดยมีความยืดหยุ่นต่ออุปสงค์เท่ากับ 2.003-0.217 และ 0.245 ตามลำดับ ส่วนอัตราดอกเบี้ยเงินฝาก และราคากรมธรรม์ประกันชีวิตมีผลต่อการประกันชีวิตอย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ โดยมีความยืดหยุ่นต่ออุปสงค์เท่ากับ 0.006 และ -0.195 ตามลำดับ ในขณะที่ปัจจัยด้านประชากร ได้แก่ จำนวนประชากรในเขตเมืองมีผลต่อการประกันชีวิตในทางตรงกันข้ามกับสมมติฐานและทฤษฎี