ปัญหาทางกฎหมายเกี่ยวกับการใช้สิทธิไล่เบี้ยตามกฎหมายตั๋วเงิน

Abstract

กฎหมายลักษณะตั๋วเงิน เป็นกฎหมายเชิงพาณิชย์ที่บัญญัติขึ้น เพื่อรับรองสิทธิของผู้ทรงตั๋วเงิน และโดยที่ตั๋วเงินมีลักษเป็นตราสารที่โอนเปลี่ยนมือให้แก่กันได้ด้วยการสลักหลังและส่งมอบ ดังนั้น ผู้ทรงย่อมมีสิทธิบังคับให้บุคคลผู้ลงลายมือชื่อในตั๋วเงินต้องรับผิดหากตั๋วเงินนั้นขาดความเชื่อถือ ซึ่งการบังคับตามสิทธิดังกล่าวนี้เรียกว่าการใช้สิทธิไล่เบี้ย การวิจัยนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาปัญหาทางกฎหมายเกี่ยวกับการใช้สิทธิไล่เบี้ยตามกฎหมาย ตั๋วเงินตามที่บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ บรรพ 3 ลักษณะ 21 และการฟ้องคดีตามที่บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง โดยศึกษาหลักกฎหมายานส่วนที่เกี่ยวกับการใช้สิทธิไล่เบี้ยตามกฎหมายตั๋วเงินของไทยเปรียบเทียบกับกฎหมายต่างประเทศ รวมทั้งวิเคราะห์แนวคำพิพากษา ฎีกา และแนวความคิดเห็นของนักนิติศาสตร์ผู้ทรงคุณวุฒิ จากการวิจัยพบว่า ดอกเบี้ยที่จะเรียกร้องจากกันได้ เมื่อตั๋วเงินขาดความเชื่อถือในกรณีที่ตั๋วเงินนั้นไม่ได้กำหนดอัตราดอกเบี้ยไว้ เจ้าหนี้จะเรียกดอกเบี้ยได้เพียงอัตราร้อยละ 5 ต่อปี อันเป็นอัตราที่ต่ำมากเมื่อเปรียบเทียบกับอัตราตอกเบี้ยที่กฎหมายกำหนดไว้ในกรณีผิดนัดตามมูลหนี้ทั่วไป ซึ่งผลดังกล่าวนี้อาจจะทำให้ลูกหนี้ตามตั๋วเงินจงใจผิดนัด หรือ ดำเนินคดีแบบประวิงคดี และแม้ว่าจะมีการนำบทบัญญัติเรื่องคดีมโนสาเร่มาใช้บังคับกับตั๋วเงินก็ตาม แต่กระบวนพิจารณาคดีตั๋วเงินก็ยังไม่รวดเร็วเท่าที่ควร นอกจากนี้ ยังมีปัญหาเกี่ยวกับเรื่องการตีความ บทบัญญัติของกฎหมายหรือความเข้าใจในหลักกฎหมายที่คลาดเคลื่อน ซึ่งอาจจะทำให้การนำบทบัญญัติของกฎหมายมาใช้บังคับนั้น ผิดแผกแตกต่างไปจากความเป็นจริง วิทยานิพนธ์นี้ได้เสนอแนะว่า ควรที่จะมีการพิจารณาปัญหาเกี่ยวกับเรื่องอัตราดอกเบี้ยเพื่อให้สอดคล้องกับสภาพความเป็นจริงและสอดคล้องกับมูลหนี้ทั่วไป ซึ่งควรจะกำหนดอัตราดอกเบี้ยของตั๋วเงินในกรณีที่ตั๋วเงินนั้นขาดความเชื่อถือ เท่ากับอัตราดอกเบี้ยในกรณีผิดนัดตามมูลหนี้ทั่วไป ขณะ เดียวกันการนำบทบัญญัติเรื่องสิทธิไล่เบี้ยเพราะเขาไม่รับรองหรือไม่ใช้เงิน มาบังคับเมื่อมีการนำคดีขึ้นสู่ศาล ก็ควรจะนำมาใช้ให้ถูกต้องตามเจตนารมณ์ของกฎหมายตัวเงิน ที่มุ่งส่งเสริมให้ตั๋วเงินเป็นตราสารที่โอนเปลี่ยนมือกันได้ และคุ้มครองผู้รับโอนที่สุจริต