มาตรฐานทางกฎหมายในการป้องกันและควบคุมโรคพิษสุนัขบ้า

Abstract

โรคพิษสุนัขบ้าเป็นปัญหาสำคัญต่อประเทศไทย ทำให้เกิดความสูญเสียแก่ชีวิตและทรัพย์สินเป็นอันมาก มาตรการในการป้องกันและควบคุมจะต้องประกอบไปด้วยมาตรการที่สำคัญ เช่น มาตรการทางสาธารณสุข มาตรการทางกฎหมาย เป็นต้น สำหรับมาตรการทางกฎหมายนั้นเป็นปัจจัยหนึ่งที่สำคัญที่จะส่งผลให้การป้องกันและควบคุมโรคนี้สัมฤทธิผลลงได้ ซึ่งจะต้องมีมาตรการที่เหมาะสมเพื่อให้เกิดประสิทธิ ภาพในการแก้ไขปัญหาดังกล่าว การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงนโยบายของรัฐ มาตรการทางกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการป้องกันและควบคุมโรคพิษสุนัขบ้าในด้านเนื้อหา และการบังคับใช้ รวมทั้งแนวทางการปรับปรุงแก้ไขให้เหมาะสม สอดคล้องกับหลักวิชาการ การปฏิบัติงาน และใช้ทฤษฎีทางกฎหมายมาสนับสนุนด้วย ได้แก่ 1) ทฤษฎีอำนาจรัฐ 2) ทฤษฎีบริการสาธารณะ 3) ทฤษฎีการลงโทษ และ 4) ทฤษฎีการบังคับใช้กฎหมาย เพื่อ ให้มีประสิทธิภาพเพียงพอต่อการป้องกันและควบคุมโรคพิษสุนัขบ้าได้ วิธีดำเนินการวิจัยใช้การวิจัยอกสาร เป็นหลักและการวิจัยภาคสนาม ได้แก่ แบบสอบถาม และการสัมภาษณ์มาสนับสนุนการวิจัยเอกสาร ผล การวิจัยพบว่า 1. มาตรการทางกฎหมายที่เกี่ยวข้องโดยเฉพาะ พ.ร.บ. ป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า พ.ศ. 2498 ยังมีเนื้อ หาบกพร่องไม่เหมาะสมสอดคล้องกับหลักวิชาการและแนวทางปฏิบัติ เช่น มีเนื้อหาแคบ ครอบคลุมเฉพาะ สุนัขบ้าเท่านั้น ไม่ครอบคลุมถึงสัตว์นำโรคอื่นด้วย การกำหนดหน้าที่ของเจ้าของในการฉีดวัคซีนป้องกันยังไม่ ชัดเจนเพราะไม่กำหนดอายุของสัตว์ที่จะต้องนำมาฉีดวัคซีนไว้ อำนาจเจ้าพนักงานไม่เพียงพอ ขาดมาตรการ ควบคุมภายหลังการรับเชื้อ บทกำหนดโทษน้อยเกินไป จึงสมควรปรับปรุงในด้านเนื้อหาให้ทันสมัยเหมาะสม และรัดกุม เกิดประสิทธิภาพดียิ่งขึ้น 2. การบังคับใช้กฎหมายขาดประสิทธิภาพเนื่องจากตาม พ. ร. บ. ป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า พ.ศ. 2498 กำหนดให้มีหน่วยงานหลายหน่วยงานมาใช้กฎหมายร่วมกัน และยังมีกฎหมายอื่นที่เกี่ยวข้องกระจัดกระจายอยู่หลายฉบับซึ่งมีเนื้อหาไม่สอดคล้องกัน จึงส่งผลให้หน่วยงานขาดการประสานงานกัน ปฏิบัติงานซ้ำซ้อนกัน ต่างคนต่างทำ ไม่เป็นแนวเดียวกันและกระทำไม่ต่อเนื่อง ทำให้ไม่สามารถที่จะป้องกันและควบคุมโรคพิษสุนัขบ้าให้สงบลงได้ จึงสมควรที่จะยกเลิกกฎหมายต่าง ๆ เหล่านั้น แล้วนำมารวมไว้ฉบับเดียวกันและจัดตั้ง องค์กรเพื่อทำหน้าที่เป็นสื่อกลางการประสานงานระหว่างหน่วยงานในรูปแบบคณะกรรมการไว้ในกฎหมายโดยประกอบด้วยผู้แทนของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องมาร่วมบริหารกฎหมาย เพื่อให้การบังคับใช้กฎหมายและ การประสานงานระหว่างหน่วยงานดีขึ้น