ละครแก้บนที่ศาลหลักเมืองกรุงเทพมหานคร

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาที่มาของละครแก้บนที่ศาลหลักเมืองกรุงเทพมหานคร กลวิธีและขั้นตอนในการแสดง ตลอดจนองค์ประกอบของละครแก้บน อันมีรูปแบบที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว เพื่อธำรงรักษาไว้ซึ่งคุณค่าของศิลปะการแสดงละครแก้บน อันเป็นมรดกทางวัฒนธรรมของประเทศชาติ การแสดงละครแก้บนเป็นศิลปะการแสดงชนิดหนึ่งที่ผู้ขอพรใช้เป็นเครื่องตอบแทนบุญคุณสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่อำนวยพรให้สัมฤทธิ์ผลหลังจากที่บนบานไว้ ละครแก้บน ณ ศาลหลักเมืองนี้มีมาตั้งแต่ประมาณ พ.ศ. 2450 ในความดูแลของกรมวัง ต่อมาได้โอนมาอยู่ในความดูแลขององค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก ในปี พ.ศ. 2503 ผลการวิจัยพบว่า ละครแก้บนที่ศาลหลักเมืองนี้มี 2 ลักษณะคือ แสดงเป็นรำถวายมือและแสดงเป็นละครรำ รำถวายมือเป็นการรำประกอบเพลงช้าเพลงเร็ว-ลาและเพลงระบำเบ็ดเตล็ด การแสดงละครที่พบว่ามี 3 แบบคือ ละครชาตรี ละครชาตรีปนละครนอก ละครชาตรีปนพันทางผสมลิเก ละครที่ศาลหลักเมืองมีแสดงเป็นประจำทุกวัน โดยหมุนเวียนกันแสดง 4 คณะ มีผู้แสดงรวมทั้งสิ้น ประมาณ 84 คน ซึ่งมีอายุระหว่าง 12-75 ปี และมีแนวโน้มว่าผู้แสดงรุ่นใหม่ซึ่งมีอายุน้อยจะเข้ามาเป็นผู้แสดงมากขึ้น อันเนื่องจากกฎระเบียบใหม่ขององค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึกที่กำลังแก้ไขในอนาคต