ความหลากหลายทางพันธุกรรมของแบคทีเรียบางกลุ่ม ในพื้นที่โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช จังหวัดนครราชสีมา

Abstract

จากการศึกษาความหลากหลายทางพันธุกรรมของแบคทีเรียจากดิน ในพื้นที่โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช จ. นครราชสีมา ในพื้นที่ทุ่งหญ้า 4 แปลง คือ ทุ่งหญ้าที่มีการปลูกพืชและขุดคันดินกั้นน้ำ (GLDP) ทุ่งหญ้าธรรมชาติ (GLC) ทุ่งหญ้าที่มีการขุดคันดินกั้นน้ำ (GLD) ทุ่งหญ้าที่มีการปลูกพืช (GLP) เปรียบเทียบกับดินจากทางที่ใช้สัญจร (C) โดยเก็บตัวอย่างแปลงละ 4 ตัวอย่าง ในเดือนธันวาคม 2540 มีนาคม 2541 มิถุนายน 2541 กันยายน 2541 พบว่าปริมาณแบคทีเรียในพื้นที่ทั้ง 5 มีค่าเฉลี่ยเป็น 3.90x10 9, 1.10x10 9, 5.42x10 8, 8.51x10 8 และ 2.11x10 9 CFU/g soil ตามลำดับปริมาณแบคทีเรียกลุ่มที่ย่อยสลายเซลลูโลสในพื้นที่ทั้ง 5 มีค่าเฉลี่ยเป็น 5.07x10 2, 1.07x10 3, 1.90x10 3, 3.07x10 3 และ 8.65 CFU/g soil ตามลำดับ ปริมาณแบคทีเรียกลุ่มแอคติโนมัยซีสในพื้นที่ทั้ง 5 มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 1.25x10 5, 2.97x10 4, 9.88x10 3, 1.53x10 5 และ 4.65x10 4 CFU/g soil ตามลำดับ ส่วนปริมาณแบคทีเรียกลุ่มที่ตรึงไนโตรเจนโดยอิสระได้แก่จีนัส Azotobacter Beijerinkia Derzia ซึ่งพบได้ทั้ง 5 พื้นที่ กลุ่มแบคทีเรียที่พบปริมาณมากที่สุด คือ แอคติโนมัยซีสสามารถแยกได้ 60 ไอโซเลท และเมื่อนำมาทดสอบการสร้างสารปฏิชีวนะพบ 30 ไอโซเลทจาก 60 ไอโซเลทที่สามารถสร้างสารปฏิชีวนะยับยั้งการเจริญเชื้อแบคทีเรีย ที่ใช้ทดสอบบนอาหาร MY agar โดยสามารถสร้างสาร aminoglycoside/sulphonamide ยับยั้งการเจริญของเชื้อ Bacillus subtilis ATCC 11778 จำนวน 29 ไอโซเลท (48.33%) สามารถสร้างสาร tetracyclines ยับยั้งเชื้อ Bacillus cereus ATCC 6633 จำนวน 25 ไอโซเลท (41.67%) สร้างสาร betalactams/sulphonamide ยับยั้งเชื้อ Micrococcus luteus ATCC 9341 จำนวน 24 ไอโซเลท (40.0%) และยับยั้งการเจริญของเชื้อ Escherichia coli ATCC 1237 จำนวน 10 ไอโซเลท (16.67%) ไม่ยับยั้งการเจริญของแบคทีเรียทั้ง 4 ชนิด 30 ไอโซเลท คิดเป็น 50% เมื่อเลือกเชื้อแอคติโนมัยซีสที่มีความสามารถสร้างสารปฏิชีวนะสูง 10 ไอโซเลท คือ AC2 AC7 AC23 AC39 AC46 AC49 AC50 AC52 AC53 และ AC57 มาศึกษาลักษณะโคโลนี ลักษณะเส้นใยและลักษณะสปอร์ พบว่าโคโลนีเป็นกลุ่มของเส้นใยที่ฟูกิ่งก้านสาขาพันกันแน่น สายสปอร์มีลักษณะเส้นใยตรง ม้วนงอตรงปลายหรือบิดเป็นเกลียวมีกลิ่นดิน ซึ่งเป็นลักษณะคล้ายจีนัส Streptomyces เมื่อวิเคราะห์ DAP-isomer (diaminopimelic acid-isomer) โดยวิธี Thinlayer chromatography ปรากฏว่าทั้ง 10 ไอโซเลท ให้ผลการวิเคราะห์เป็น LL-DAP (มีโครงสร้างของ diaminopimelic acid (DAP) แบบ LL) ซึ่งเป็นสมบัติของจีนัส Streptomyces การวิเคราะห์ไอโซไซม์ของเชื้อโดยวิธี Polyacrylamide gel electrophoresis ในเอนไซม์ 5 ระบบ คือ EST, ADH, MDH, PER, G-6-PD ผลการวิเคราะห์ไอโซไซม์มีความแตกต่างของแถบไอโซไซม์ในเอนไซม์ 3 ระบบ คือ EST, ADH และ MDH