การหาอายุของเตาเผาโบราณด้วยวิธีเรืองแสง จังหวัดบุรีรัมย์

Abstract

จากการพบหลักฐานโบราณวัตถุแหล่งโลหกรรมสมัยโบราณ ซึ่งแสดงถึงร่องรอยการผลิตเหล็กของแหล่ง โบราณคดีบ้านกรวด จังหวัดบุรีรัมย์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในพื้นที่แหล่งเตาถลุงเหล็กบ้านสายโท 7 และบ้านเขาดินใต้ ซึ่ง ถูกสันนิษฐานว่ามีอายุร่วมสมัยกับแหล่งผลิตเครื่องถ้วยวัฒนธรรมขอมในช่วงพุทธศตวรรษที่ 15-18 โดยโครงงานนี้เป็น การศึกษาหาอายุของเตาถลุงเหล็กและตะกรันเหล็กบ้านสายโท 7 ด้วยวิธีเรืองแสง หลักการในการหาอายุด้วยวิธีเรือง แสงนั้น ใช้ความสัมพันธ์ระหว่างปริมาณของอิเล็กตรอนที่สะสมตัวในหลุมกักเก็บอิเล็กตรอนของโครงสร้างผลึกของแร่ หรือ Equivalence dose (ED) กับอัตราการแผ่รังสีต่อปีของธาตุกัมมันตรังสีในธรรมชาติ หรือ Annual dose (AD) ซึ่งการหาอายุด้วยวิธีเรืองแสงมีประสิทธิภาพสามารถประยุกต์ใช้กับการหาอายุจาพวกวัสดุทางโบราณคดี วัสดุทาง ธรณีวิทยา และตะกรันของโลหะได้ จากการทดลองวัดค่าสัญญาณ OSL ของตัวอย่างตะกรันเหล็ก พบว่ามีสัญญาณ เพียงเล็กน้อยและในบางตัวอย่างไม่แสดงผลสัญญาณ ทั้งนี้อาจจะเกิดจากความซับซ้อนของแร่องค์ประกอบและ สัดส่วนของแร่ควอตซ์ที่มีปริมาณน้อยในตัวอย่างตะกรันเหล็กเมื่อเทียบกับแร่องค์ประกอบชนิดอื่น ทาให้ค่า ED ที่ได้ จากตัวอย่างของตะกรันเหล็กมีค่าการกระจายตัวค่อนข้างมาก จึงไม่สามารถนามาคานวณหาอายุได้ ส่วนผลวิเคราะห์ อายุที่ได้จากตัวอย่างเตาเผา พบว่ามีอายุที่แก่กว่าข้อมูลอายุที่ใช้ในการอ้างอิงและข้อมูลในเชิงประวัติศาสตร์ของแหล่ง เตาเผาดังกล่าว ซึ่งคาดว่าข้อผิดพลาดนี้เกิดจากการรีเซ็ตสัญญาณหลังได้รับพลังงานครั้งสุดท้ายของแร่ควอตซ์ซึ่งการรี เซ็ตสัญญาณที่ไม่สมบูรณ์นั้นจะส่งผลให้อายุที่ได้แก่กว่าอายุที่แท้จริง